Προστασία ΑΜΣΣ

Προστασία της αυχενικής μοίρας της σπονδυλικής στήλης

μετά από τραυματισμό

Η σωστή χρήση του αυχενικού κολάρου

(TRAUMA Emergency Surgery, Critical care & Infections Volume 1, No 2 April – June 2004)

 

Στατιστικά και Επιδημιολογικά δεδομένα

Στην Ελλάδα συμβαίνουν ετησίως 50000 τροχαία ατυχήματα με 1500 νεκρούς και 5000 βαριά τραυματίες.

Σύμφωνα με την διεθνή βιβλιογραφία 1-3% από όσους επιβιώνουν από αμβλύ τραυματισμό, δηλαδή τουλάχιστον 50 -150 τραυματίες στη χώρα μας ετησίως, έχουν κάκωση στην αυχενική μοίρα της σπονδυλικής στήλης.

Από τους τραυματισμούς αυτούς ένα ποσοστό 6-7% θα επιφέρει τον θάνατο, και 10 -40 % νοσηρότητα και αναπηρία λόγω βαρύτατης νευρολογικής κάκωσης.

Παρά τη βαρύτατα των συνεπειών, ένα ποσοστό 15-30% των κακώσεων της ΑΜΣΣ διαφεύγει της προσοχής.

Σύμφωνα με τις οδηγίες του ATLS πρέπει να εφαρμόζεται αυχενικό κολάρο σε κάθε θύμα με αμβλύ (τυφλό) τραυματισμό και να διατηρείται μέχρι την πλήρη κλινική ή ακτινολογική εκτίμηση του τραυματία

 

Χαρακτηριστικά του σωστού αυχενικού κολάρου

Το κολάρο πρέπει να περιορίζει όσο το δυνατόν περισσότερο τη κινητικότητα της ΑΜΣΣ.

Κάμψη και έκταση, πλάγια κάμψη και περιστροφικές κινήσεις περιορίζονται κατά 75 -90% με την εφαρμογή ειδικού σκληρού αυχενικού κολάρου (ΣΑΚ) με υποσαγόνιο.

Επιπλέον σταθεροποίηση μπορεί να επιτευχθεί με καθήλωση της κεφαλής του ασθενούς στο σκληρό υπόστρωμα μεταφοράς τους (φορείο σανίδα -spine board).

Απαραίτητη προϋπόθεση για να προσφέρει προστασία το ΣΑΚ είναι η χρήση του κατάλληλου μεγέθους και η σωστή εφαρμογή του.

Η εφαρμογή μικρού μεγέθους ΣΑΚ ή η ανάπτυξη οιδήματος στον τράχηλο μπορεί να προκαλέσει απόφραξη  του αεραγωγού ή των μεγάλων φλεβικών στελεχών του τραχήλου. Για τον λόγο αυτό υπάρχουν διάφορα μεγέθη ΣΑΚ και για την σωστή επιλογή του κατάλληλου μεγέθους ακολουθείται ένας εύκολος κανόνας υπολογισμού που βασίζεται στη μέτρηση του μήκους του αυχένα από τη γωνία της γνάθου μέχρι τη στερνοκλειδική γωνία.

Η πλήρης σειρά όλων των μεγεθών ΣΑΚ πρέπει να είναι διαθέσιμη σε κάθε μονάδα που προσφέρει υπηρεσίες στον τόπο του συμβάντος.

Το ΣΑΚ πρέπει να φέρει άνοιγμα στην περιοχή του τραχήλου για την περίπτωση που ο τραυματίας χρειασθεί τραχειοστομία και πρέπει να είναι ακτινοδιαπερατό ώστε να επιτρέπει τον ακτινολογικό έλεγχο του αυχένα χωρίς την αφαίρεση του

Το ΣΑΚ δεν πρέπει να εμποδίζει την εκτέλεση επειγόντων ιατρικών χειρισμών όταν ενδείκνυνται. Σε τέτοιες περιπτώσεις το ΣΑΚ αφαιρείται και ο αυχένας ακινητοποιείται σε ουδέτερη θέση από ένα δεύτερο πρόσωπο.

Αυτή η διαδικασία ακολουθείται για την κλινική εξέταση της ΑΜΣΣ ή όταν τοποθετείται κεντρική γραμμή.

Αν χρειασθεί επειγόντως ενδοτραχειακή διασωλήνωση, οι αεροφόροι οδοί δεν ευθειάζονται με υπερέκταση του αυχένα, αλλά με ανάσπαση της κάτω γνάθου ενώ διατηρείται σταθερή η ΑΜΣΣ.