Το σημείο της «μονοφθάλμου γλαυκός» (The winking owl sign)
by Mike Cadogan LITFL (Life In The Fast Lane)
Οι οστικές μεταστάσεις
στην σπονδυλική στήλη (spinal
metastases) είναι συχνές σε κακοήθη νεοπλάσματα. Μέχρι και 80%
των ασθενών που αποθνήσκουν από καρκίνο έχουν σπονδυλικές μεταστάσεις στην
νεκροψία (autopsy) και η σπονδυλική στήλη (spine) είναι η κύρια θέση οστικών μεταστάσεων (principal site for bony metastasis)
στο 50% των περιπτώσεων.
Οι απλές ακτινογραφίες σπονδυλικής στήλης (plain X-ray of the spine) αποτελούν μια πολύτιμη
και άμεσα διαθέσιμη αρχική απεικονιστική εξέταση.
Τα ακτινολογικά ευρήματα περιλαμβάνουν διάβρωση των
εγκαρσίων αποφύσεων (pedicle erosion),
σκιάσεις παρασπονδυλικών μαλακών μορίων (paraspinal soft-tissue shadows), σφηνοειδή παραμόρφωση σπονδύλων από συμπιεστικό κάταγμα
(wedge
compression), και
παθολογικά κατάγματα – εξαρθρήματα (pathological fracture – dislocation).
Αυτό το σημείο αποκαλείται σημείο της μονοφθάλμου γλαυκός
(κουκουβάγιας) επειδή προσομοιάζει με κουκουβάγια που έχει το ένα μάτι της
κλειστό (winking owl sign).
Αποτελεί αξιόπιστο σημείο οστεολυτικής μετάστασης και κλασσικά απεικονίζεται στην προσθιοπίσθια ακτινογραφία θωρακο-οσφυϊκής μοίρας σπονδυλικής στήλης (Θ-ΟΜΣΣ).
Η εξαφάνιση του φυσιολογικού περιγράμματος της εγκάρσιας
απόφυσης του σπονδύλου ετερόπλευρα οφείλεται κλασσικά σε οστεολυτική μεταστατική εξεργασία και
προσομοιάζει με κουκουβάγια που κλείνει το ένα μάτι (winking owl), με την απούσα εγκάρσια
απόφυση να αντιστοιχεί στο κλειστό μάτι της κουκουβάγιας, την παρούσα
ετερόπλευρη εγκάρσια απόφυση να αντιστοιχεί στο ανοικτό μάτι και την ακανθώδη
απόφυση του σπονδύλου (spinous process)
να αντιστοιχεί στο ράμφος της
κουκουβάγιας.
Η προσθιοπίσθια και πλάγια ακτινογραφία της σπονδυλικής στήλης
καταδεικνύει παθολογικά ευρήματα στο 90% των ασθενών με συμπτωματική σπονδυλική
μετάσταση. Οστεολυτικές βλάβες και καθίζηση σπονδύλου είναι συχνά ευρήματα.
Μπορούν όμως να παρατηρηθούν
οστεοβλαστικές αλλοιώσεις και οστικές σκληρύνσεις επίσης, ειδικά σε
περιπτώσεις μεταστάσεων από καρκίνο μαστού και καρκίνο προστάτου.
Τα όρια των μεσοσπονδυλίων δίσκων παραμένουν αναλλοίωτα από την
εξεργασία της μεταστατικής διήθησης, σε αντιδιαστολή με την διάβρωση που
υφίστανται συχνά σε περιπτώσεις φλεγμονώδους εξεργασίας.
References:
RadiologySigns –
the Winking Owl Sign
Jacobs
WB, Perrin RG. Evaluation and treatment of spinal metastases: an overview. Neurosurg
Focus. 2001;11(6). [PDF]