ΙΣΧΑΙΜΙΚΟ ΕΓΚΕΦΑΛΙΚΟ ΕΠΕΙΣΟΔΙΟ - Ο ΧΡΟΝΟΣ ΕΙΝΑΙ ΕΓΚΕΦΑΛΟΣ

Ο χρόνος είναι εγκέφαλος – Μια ματιά στον χρόνο που μεσολαβεί από την έναρξη των συμπτωμάτων του Αγγειακού Εγκεφαλικού  Επεισοδίου μέχρι την θεραπεία με tPA

Time Is Brain' - A Look at tPA Time to Treatment

Σχολιαστής:

Mark J. Alberts, MD

Vice-Chair of Clinical Affairs, Department of Neurology, University of Texas Southwestern Medical Center, Dallas, Texas

Σε πρόσφατη δημοσίευση ενός άρθρου από τους Saver and colleagues⁽¹⁾, στο JAMA, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μια μεγάλη βάση δεδομένων έχοντας κατά νου τις επιταγές των σύγχρονων κατευθυντήριων οδηγιών για την θεραπεία του ΑΕΕ, μελετώντας την επίπτωση της καθυστερημένης έναρξης της θεραπείας με ενδοφλέβια χορήγηση tPA (IV tPA – tissue plasminogen activator) πάνω στην έκβαση των ασθενών με οξύ αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ισχαιμικού τύπου.

Διαπίστωσαν ότι οι ασθενείς που αντιμετωπίσθηκαν νωρίτερα έναντι αυτών που αντιμετωπίσθηκαν αργότερα σε αυτό το καθορισμένο όριο των 4,5 ωρών, είχαν σημαντικά βελτιωμένη έκβαση, συμπεριλαμβανομένων μείωσης κατά 26% του σχετικού κινδύνου για ενδονοσοκομειακή θνητότητα και μείωσης κατά 28% του σχετικού κινδύνου για εμφάνιση συμπτωματικής ενδοεγκεφαλικής αιμορραγίας.

Σε αυτή την μεγάλη μελέτη εξετάσθηκαν δεδομένα από 58,000 ασθενείς. Οι ερευνητές εντόπισαν τις περιπτώσεις εκείνες στις οποίες η χρήση ενδοφλέβιου tPA έλαβε χώρα εντός 4,5 ωρών από την έναρξη των συμπτωμάτων του εγκεφαλικού.

Επιπρόσθετα, για κάθε 1000 ασθενείς που ελάμβαναν νωρίτερα παρά αργότερα ενδοφλεβίως το tPA, 18 περισσότεροι ασθενείς μπορούσαν να περπατήσουν καλύτερα και 8 περισσότεροι ασθενείς ήταν λειτουργικά ανεξάρτητοι μετά την έξοδό τους από το νοσοκομείο, γεγονός που είναι πολύ σημαντικό από θεραπευτική σκοπιά.

Παρατήρησαν σε ασθενείς με πιο βαριά κλινική εικόνα ΑΕΕ, όπως αυτή καθοριζόταν από την υψηλότερη βαθμολογία στο NIH Stroke Scale Score, υπήρχε η τάση να έρχονται νωρίτερα στο νοσοκομείο για θεραπεία συγκριτικά με τους ασθενείς με ελαφρά εγκεφαλικά και χαμηλότερη βαθμολογία σε αυτή την κλίμακα, που έρχονταν αργότερα.

Ως εκ τούτου, η καλύτερη έκβαση των ασθενών που ελάμβαναν την θεραπεία νωρίτερα παρά αργότερα δεν μπορεί να εξηγηθεί από την υπόθεση ότι οι ασθενείς με ελαφρά εγκεφαλικά είχαν και την καλύτερη έκβαση από αυτούς που είχαν βαρύτερη κλινική εικόνα.

Η μελέτη επίσης κατέδειξε ότι ασθενείς που έφθαναν στο νοσοκομείο με ασθενοφόρο είχαν την τάση να παρουσιάζονται νωρίτερα και να έχουν καλύτερη έκβαση από τους ασθενείς που έφθαναν στο νοσοκομείο με άλλα μέσα μεταφοράς.

Η παράμετρος “Door-to-Needle Time”

Δεν εξετάσθηκε η παράμετρος του χρόνου που μεσολαβεί από την στιγμή της παρουσίασης στο νοσοκομείο μέχρι την στιγμή της έναρξης της ενδοφλέβιας χορήγησης tPA (Door-to-Needle Time).

Αυτή η παράμετρος είναι πολύ σημαντική και η προσοχή των επιστημόνων στρέφεται τώρα πάνω της.

Στο ευρύ πεδίο σχεδιασμού για την παροχή καλών υπηρεσιών υγείας στο κοινωνικό σύνολο, δεν μπορούμε στο προνοσοκομειακό επίπεδο να κάνουμε περισσότερα από το να εκπαιδεύσουμε το κοινό να αναγνωρίζει τα πιθανά συμπτώματα του ΑΕΕ και να το ευαισθητοποιήσουμε να σηκώνει το τηλέφωνο και να καλεί το 166 για επείγουσα μεταφορά προς το νοσοκομείο, Όμως, έχουμε πολλά πράγματα να ελέγξουμε από την στιγμή που ο ασθενής περνά την πόρτα του νοσοκομείου,

Γνωρίζουμε τώρα ότι οι εθνικές κατευθυντήριες οδηγίες στις ΗΠΑ αλλά και σε άλλες χώρες επιτάσσουν ο χρόνος από την στιγμή της παρουσίασης του ασθενή στο νοσοκομείο μέχρι την στιγμή της ενδοφλέβιας χορήγησης του tPA να μην ξεπερνά τα 60 min (Door-to-Needle Time < 60 min).

Αυτή η μεγάλη μελέτη με σαφήνεια προσφέρει πολλά στοιχεία που δείχνουν ότι πραγματικά «ο χρόνος είναι εγκέφαλος». Κάθε λεπτό που κερδίζουμε αποφεύγοντας τις καθυστερήσεις στην ενδοφλέβια χορήγηση tPA είναι κερδισμένος εγκέφαλος και καλύτερη νευρολογική έκβαση.

References

Saver JL, Fonarow GC, Smith EE, et al. Time to treatment with intravenous tissue plasminogen activator and outcome from acute ischemic stroke. JAMA. 2013;309:2480-2488.