1η Δεκεμβρίου Παγκόσμια Ημέρα για το AIDS

Μύθοι και Αλήθειες για το AIDS

Μάριος Κ. Λαζανάς, Παθολόγος-Λοιμωξιολόγος, Διευθυντής Γ΄ Παθολογικού Τμήματος-Μονάδας Λοιμώξεων, Κοργιαλένειου Μπενάκειου Ν.Ε.Ε.Σ.

Το AIDS, στενά συνδεδεμένο με τη σεξουαλική ζωή των ανθρώπων, προκαλεί στιγματισμό και ντροπή σ’αυτούς που έχουν προσβληθεί. Μύθοι έχουν εγκατασταθεί ανάμεσά μας.

Μύθος: Το AIDS προσβάλλει μόνο τους ομοφυλόφιλους

Αλήθεια: Το AIDS πρωτοδιαγνώσθηκε σε ομοφυλόφιλους στις ΗΠΑ στις αρχές της δεκαετίας του 1980. Η ομοφυλοφιλική επαφή εξακολουθεί να αποτελεί τον κύριο τρόπο μετάδοσης στο Δυτικό κόσμο αλλά ο ιός προσβάλλει και τα δύο φύλα μέσω ετεροφυλοφιλικής απροφύλακτης επαφής, όταν ο ένας σύντροφος έχει προσβληθεί. Στην Ελλάδα, το 22,2% των οροθετικών είναι ετεροφυλόφιλοι.

Μύθος: Αν συναναστρέφομαι με οροθετικό κινδυνεύω να μολυνθώ από το HIV.

Αλήθεια: Ο HIV δε μεταδίδεται με το άγγιγμα, τα δάκρυα, τον ιδρώτα ή το σάλιο. Δεν κινδυνεύουμε από τις κοινωνικές επαφές, την συγκατοίκηση ή την συνεύρεση στον ίδιο εργασιακό χώρο.

Μύθος: Το AIDS μεταδίδεται στις πισίνες και από το τσίμπημα κουνουπιών.

Αλήθεια: Έχει αποδειχθεί ότι το AIDS δε μεταδίδεται στις πισίνες, επειδή ο ιός βρίσκεται σε μεγάλη αραίωση και σκοτώνεται από το χλώριο. O ιός αδρανοποιείται, επίσης, από το σάλιο των κουνουπιών. Άλλωστε στην Αφρική το τσίμπημα των κουνουπιών, το οποίο είναι η κύρια οδός μετάδοσης της ελονοσίας, δεν ενοχοποιείται για τη μετάδοση του ΑΙDS.

Μύθος: Το AIDS μεταδίδεται με το φιλί.

Αλήθεια: Έχει αποδειχθεί πως με το κοινωνικό φιλί δε μεταδίδεται. Με το ερωτικό φιλί οι πιθανότητες είναι ελάχιστες και αυξάνονται εάν στο στόμα των ερωτικών συντρόφων υπάρχουν πληγές ή αιμορραγία.

Μύθος: Το AIDS δε μεταδίδεται με το στοματικό έρωτα.

Αλήθεια: Ο ιός υπάρχει στα κολπικά, τα προσπερματικά υγρά, καθώς και στο σπέρμα. Μεταδίδεται με κάθε είδους σεξουαλική επαφή. Η πιο επικίνδυνη θεωρείται η πρωκτική.

Μύθος: Το προφυλακτικό δεν προφυλάσσει.

Αλήθεια: Μελέτες, που έχουν γίνει μεταξύ ζευγαριών που ο ένας σύντροφος ήταν οροθετικός, έχουν αποδείξει ότι το προφυλακτικό προφυλάσσει πλήρως αρκεί να χρησιμοποιείται σωστά από την αρχή της ερωτικής επαφής.

Μύθος: Το test για το AIDS δεν είναι σίγουρο.

Αλήθεια: Η εξέταση για τη διαπίστωση της οροθετικότητας ανιχνεύει αντισώματα έναντι του ιού στο αίμα με τη μέθοδο Elisa. Οι νεότερης γενιάς εξετάσεις είναι πολύ ευαίσθητες και ιδιαίτερα αξιόπιστες. Για να δοθεί ,όμως, θετική απάντηση απαιτείται επιβεβαιωτική εξέταση με τη μέθοδο Western Blot.

Μύθος: Οι μεταγγίσεις δεν είναι ασφαλείς.

Αλήθεια: Από το 1985 πραγματοποιείται έλεγχος των μεταγγίσεων και ελάχιστες είναι οι περιπτώσεις μετάδοσης του ιού του AIDS. Αυτό οφείλεται στο ότι ο δότης βρισκόταν στην περίοδο του «σιωπηρού παραθύρου». Οι περιπτώσεις αυτές έχουν ελαχιστοποιηθεί με τη χρησιμοποίηση πιο ευαίσθητων Elisa, καθώς και με τη μοριακή μέθοδο NAT.

Μύθος: Όταν συμβεί σεξουαλικό ατύχημα με HIV θετικό άτομο, δεν υπάρχει καμία προφυλακτική θεραπεία.

Αλήθεια: Όταν επισυμβεί σεξουαλική επαφή χωρίς προφύλαξη ή σπάσει το προφυλακτικό κατά τη συνεύρεση με HIV θετικό άτομο, επιβάλλεται η άμεση (μέχρι 72 ώρες) χορήγηση αντιρετροϊκής αγωγής.

Μύθος: Οι τοξικομανείς μολύνονται οπωσδήποτε από AIDS.

Αλήθεια: Οι τοξικομανείς, οι οποίοι επαναχρησιμοποιούν σύριγγες και άλλα αντικείμενα για την παρασκευή και ενδοφλέβια χρήση τοξικών ουσιών, έχουν αυξημένες πιθανότητες να μολυνθούν από τους ιούς της ηπατίτιδας C και του AIDS. Εάν η χρήση γίνεται αποκλειστικά από σύριγγα μιας χρήσης δεν υφίσταται τέτοιος κίνδυνος.

Μύθος: Όποιος μολύνεται από τον ιό του AIDS οπωσδήποτε πεθαίνει.

Αλήθεια: Υπάρχει σήμερα αποτελεσματική θεραπεία για το AIDS, η οποία όμως δεν είναι ριζική. Η αντιρετροϊκή θεραπεία καταστέλλει τον πολλαπλασιασμό του ιού και μετατρέπει τη νόσο σε μακροχρόνια ασθένεια.

Μύθος: Τα φάρμακα είναι πολύ δραστικά και εάν ξεχνάω μερικές φορές τις δόσεις μου δεν παθαίνω τίποτα.

Αλήθεια: Τα φάρμακα είναι όντως πολύ δραστικά, αλλά έχουν συγκεκριμένη διάρκεια δράσης Έτσι, εάν παραλείπονται δόσεις, μπορεί ο ιός να γίνει ανθεκτικός στα φάρμακα με καταστροφικές επιπτώσεις λόγω της αντοχής που αναπτύσσεται.

Μύθος: Γυναίκα οροθετική δεν μπορεί να γεννήσει υγιές παιδί.

Αλήθεια: Οροθετική γυναίκα μπορεί να αποκτήσει παιδί με πιθανότητα <1% να προσβληθεί από AIDS, εάν λάβει αγωγή από το στόμα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, ενδοφλέβια αγωγή κατά τη διάρκεια του τοκετού, που θα γίνει με καισαρική τομή, και το παιδί υποβληθεί σε θεραπεία μετά την γέννησή του.

Μύθος: Οροθετικός άνδρας δεν μπορεί να αποκτήσει παιδί.

Αλήθεια: Σε ειδικά κέντρα, το σπέρμα του οροθετικού άνδρα υφίσταται ειδική επεξεργασία, υποβάλλεται σε διαδικασία καθαρισμού και στη συνέχεια γίνεται τεχνητή γονιμοποίηση.

Μύθος: Σύντομα θα υπάρξει εμβόλιο για το AIDS.

Αλήθεια: Από την εποχή που απομονώθηκε ο ιός, έχουν καταβληθεί πολλές προσπάθειες δημιουργίας εμβολίου χωρίς ενθαρρυντικά αποτελέσματα. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχουν πολλές μεταλλάξεις και διάφοροι ορότυποι του ιού.