ΟΣΦΥΟΝΩΤΙΑΙΑ ΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ (Lumbar Puncture – Ottawa University)

ΟΣΦΥΟΝΩΤΙΑΙΑ ΠΑΡΑΚΕΝΤΗΣΗ (Lumbar Puncture – Ottawa University)

Διαδικαστικά Βήματα (Procedural Steps)

Η ΟσφυοΝωτιαία Παρακέντηση (ΟΝΠ) [Lumbar Puncture, or "LP"], είναι ένας διαγνωστικο - θεραπευτικός χειρισμός που εκτελείται συχνά σε τμήματα επειγόντων περιστατικών, νευρολογικές κλινικές, ακτινολογικά τμήματα και κλινικές και θαλάμους νοσοκομείων.

Γενικά, ΟΝΠ μπορεί να γίνει για:

1. ανάλυση του εγκεφαλονωτιαίου υγρού (ΕΝΥ)

2. μέτρηση της πίεσης του ΕΝΥ

3. πρόσβαση στον ενδοραχιαίο χώρο είτε για παροχέτευση ΕΝΥ είτε για έγχυση υγρού είτε για χορήγηση φαρμάκων στον ενδοραχιαίο χώρο

4. πραγματοποίηση μυελογραφίας

Οι πιο συνηθισμένες ενδείξεις για διενέργεια ΟΝΠ στο ΤΕΠ περιλαμβάνουν την κλινική υποψία μηνιγγίτιδας (βακτηριακή, ιογενή ή μυκητιασική) ή τον αποκλεισμό υπαραχνοειδούς αιμορραγίας.

Μην αφήνετε την ΟΝΠ (ή την αξονική τομογραφία) να καθυστερήσει την χορήγηση αντιβιοτικών και την αναζωογόνηση με υγρά σε ασθενείς με πιθανή μηνιγγίτιδα.

Σε νευρολογικές κλινικές η ΟΝΠ χρησιμοποιείται για την ανίχνευση διαταραχών με τοπική παραγωγή ανοσοσφαιρίνης στο ΚΝΣ, όπως η σκλήρυνση κατά πλάκας και η υποξεία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα (SSPE), γνωστή και ως νόσος Dawson,  κακοήθων διηθήσεων όπως η οξεία λευχαιμία και το λέμφωμα και της απόφραξης του σπονδυλικού σωλήνα.

Οι κύριες αντενδείξεις για την οσφυονωτιαία παρακέντηση είναι:

• συμπτώματα ή σημεία αυξημένης ενδοκρανιακής πίεσης. Αυτά περιλαμβάνουν μειωμένο επίπεδο συνείδησης, εντοπισμένα (εστιακά) νευρολογικά σημεία και οίδημα οπτικής θηλής. Η ΟΝΠ σε ασθενείς με αυξημένη ενδοκράνια πίεηση (ICP) μπορεί να οδηγήσει σε εγκολεασμό και θάνατο,
• σοβαρή αιμορραγική διάθεση ή διαταραχή της πήξης ή εάν ο ασθενής βρίσκεται σε αντιπηκτική θεραπεία
• μόλυνση στο επιλεγμένο σημείο της παρακέντησης

Όταν εκτελείται σωστά, η ΟΝΠ μπορεί να ολοκληρωθεί γρήγορα με μικρή ενόχληση ή κίνδυνο για τον ασθενή.

Υπάρχει μια μικρή πιθανότητα αιμορραγίας στο σημείο της παρακέντησης. Ωστόσο, η «κεφαλαλγία μετά ΟΝΠ» είναι ένα σχετικά συχνό φαινόμενο (σε  περισσότερο από το 30% των ασθενών, ανάλογα με τον τύπο και το διαμέτρημα της βελόνας που έχει επιλεγεί).

Αυτός ο πονοκέφαλος αρχίζει συνήθως μέσα σε λίγες ώρες έως λίγες ημέρες μετά τη ΟΝΠ και συνήθως επιδεινώνεται στην όρθια θέση. Ο πονοκέφαλος μπορεί να είναι πολύ σοβαρός και παρόλο που ο πονοκέφαλος συνήθως βελτιώνεται με την πάροδο του χρόνου, ο πονοκέφαλος μπορεί να διαρκέσει έως και 3 εβδομάδες.

Ενδέχεται να απαιτείται ένα «αιμοστατικό έμπλαστρο»  ("blood patch") για τη σφράγιση της οπής στις οσφυϊκές μήνιγγες.

Η ανάπαυση στο κρεβάτι (αν και συνιστάται συχνά), είτε σε πρηνή είτε σε ύπτια θέση, αμέσως μετά την ΟΝΠ, δεν προλαμβάνει τον πονοκέφαλο.

Headache Cybertext / Postural Headaches from Lumbar Punctures, Dural Rents & Shunts

http://www.neurology.org/cgi/reprint/55/7/909.pdf

Μη ορθοστατικός πονοκέφαλος μετά από ΟΝΠ είναι ασυνήθιστος. Εάν η έναρξη είναι πρώιμη, σκεφτείτε μια μηνιγγίτιδα που προκαλείται από την παρακέντηση και για εκείνους τους πονοκεφάλους μεταγενέστερης έναρξης εξετάστε για πιθανή υποσκληρίδιο συλλογή.

Μια ενυπόγραφη ενημερωμένη συγκατάθεση θα πρέπει να ληφθεί από τον ασθενή ή από έναν αναπληρωτή υπεύθυνο λήψης αποφάσεων αφού εξηγηθούν οι κίνδυνοι και τα οφέλη της διαδικασίας. Το έντυπο συγκατάθεσης θα πρέπει ιδανικά να υπογράφεται από τον ασθενή παρουσία μάρτυρα. Αυτό θα πρέπει να περιλαμβάνει μια συζήτηση για την πιθανότητα πονοκεφάλου μετά ΟΝΠ και τον μικρό κίνδυνο αιμορραγίας ή πρόκλησης μόλυνσης.

Προετοιμασία (Preparation)

Είναι καλύτερο να έχετε διαθέσιμο έναν βοηθό για να ανακουφίζει τον ασθενή και να βοηθά στη διαχείριση των αναισθητικών και να παραλαμβάνει και να επισημαίνει με ετικέτες τους δοκιμαστικούς σωλήνες συλλογής εγκεφαλονωτιαίου υγρού που λαμβάνονται από τον ασθενή.

Ο απαραίτητος αποστειρωμένος εξοπλισμός συχνά προσυναρμολογείται σε Δίσκο Συλλογής (ΚΙΤ) ΟΝΠ στο νοσοκομειακό περιβάλλον.

Τυπικός εξοπλισμός ΟΝΠ
- Μάσκα, γάντια (και ποδιά) - Διάλυμα απολύμανσης - Μικρή λεκάνη - 4 Χ 4 απορροφητικές γάζες - Λαβίδα συγκράτησης γαζών - Αποστειρωμένες πετσέτες	- Τοπικό αναισθητικό - Βελόνες 25 gauge 5/8' και 22 gauge 1,5' - Σπονδυλική βελόνα παρακέντησης - Τέσσερις ή πέντε αποστειρωμένοι δοκιμαστικοί σωλήνες με πώματα (Μανόμετρο και στρόφιγγα 3 κατευθύνσεων)

Διατίθεται μια ποικιλία τύπων και μεγεθών βελόνων ΟΝΠ. Μια βελόνα που χρησιμοποιείται συνήθως είναι μια σπονδυλική βελόνα  22 gauge-3 ιντσών, αλλά ορισμένοι κλινικοί γιατροί συνιστούν μια βελόνα 25 gauge και αυτή μπορεί να χρησιμοποιηθεί και στο παιδί.

Το μέγεθος και ο τύπος της βελόνας που χρησιμοποιείται για την ΟΝΠ είναι γνωστό ότι επηρεάζει σημαντικά τη συχνότητα της «μετά την ΟΝΠ κεφαλαλγίας» - πονοκεφάλου στάσης - μετά από μια διαγνωστική ΟΝΠ. Εμφανίζεται μέχρι και στο 50% των ασθενών όταν χρησιμοποιείται βελόνα 20 gauge και πιθανώς στο 20-30% μετά από παρακέντηση με στενότερη βελόνα 22 gauge.

Οι ατραυματικές ή μη διατμητικές αμβλύτερες βελόνες ΟΝΠ πιθανότατα θα μειώσουν σημαντικά τον κίνδυνο κεφαλαλγίας μετά την ΟΝΠ αλλά είναι κάπως πιο δύσκολες στη χρήση.

Τοποθέτηση Ασθενούς

Πολλοί ασθενείς μπορεί να είναι πολύ άρρωστοι για να κάθονται όρθια για ΟΝΠ. Ο ασθενής πρέπει να τοποθετείται σε αριστερή πλάγια θέση (για δεξιόχειρα ιατρό) ή δεξιά πλάγια θέση (για αριστερόχειρα γιατρό) για ΟΝΠ.

Ο ασθενής πρέπει να κουλουριαστεί σε εμβρυϊκή θέση, τοποθετώντας την οσφυϊκή μοίρα της σπονδυλικής στήλης σε μέγιστη κάμψη. Μπορεί να είναι επιβοηθητικό να στηριχθεί ο βραχίονας για να αποτρέψει την κλίση του άνω ώμου προς τα εμπρός. Αυτό με τη σειρά του θα δημιουργήσει τη μεγαλύτερη ενδιάμεση μεσοσπονδύλια απόσταση (ανοίγει το κενό) μέσω της οποίας θα έχετε πρόσβαση στον ενδοραχιαίο χώρο.

Η πλάτη του ασθενούς πρέπει να βρίσκεται στην άκρη του κρεβατιού για να επιτρέπεται η εύκολη συλλογή του υγρού. Ένα μαξιλάρι κάτω από το κεφάλι θα προσφέρει άνεση και θα κρατήσει τη σπονδυλική στήλη σε οριζόντιο επίπεδο. Οι ώμοι, η πλάτη και οι γοφοί πρέπει να είναι κάθετοι στο οριζόντιο επίπεδο. Η λανθασμένη τοποθέτηση αρχικά θα οδηγήσει στην απόκλιση της σπονδυλικής βελόνας από τη μέση γραμμή μετά την εισαγωγή. Αυτός είναι ένας από τους πιο συνηθισμένους λόγους για μια ανεπιτυχή παρακέντηση.

Όταν ο ασθενής λάβει οδηγίες να «κουλουριαστεί», ο άνω ώμος του ασθενούς μπορεί να «κυλήσει προς τα εμπρός». Η ικανότητα του κάτω ώμου να κινείται προς τα εμπρός μπορεί επίσης να περιοριστεί εάν  ολόκληρο το βάρος του ασθενούς πέσει πάνω σ' αυτόν. Σπρώξτε απαλά τον κάτω ώμο προς την πρόσθια κατεύθυνση, όσο ο ασθενής μπορεί να ανεχθεί άνετα και μετά μετακινήστε τον επάνω ώμο στην ίδια σχετικά θέση.

Μια εναλλακτική μέθοδος τοποθέτησης περιλαμβάνει την τοποθέτηση του ασθενούς σε όρθια καθιστή θέση. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα χρήσιμο σε ασθενείς με τους οποίους υπάρχει δυσκολία στον καθορισμό του σημείου εισαγωγής της βελόνας (π.χ. παχύσαρκοι ασθενείς).

Επιλογή Οδηγών Σημείων (Landmarking)

Μια οσφυονωτιαία παρακέντηση μπορεί να πραγματοποιηθεί χρησιμοποιώντας οποιοδήποτε από τα μεσοσπονδύλια διαστήματα Ο3-Ο4, Ο4-Ο5 ή Ο5-Ι1. Ο νωτιαίος μυελός τελειώνει στο Ο1 στους ενήλικες, επομένως ο κίνδυνος βλάβης του μυελού είναι ασήμαντος. Σε αυτά τα επίπεδα, ο υπαραχνοειδής χώρος περιέχει τις νευρικές ρίζες της ιππουρίδας που επιπλέουν ελεύθερες στο ΕΝΥ. Οι ρίζες των νεύρων παραμερίζονται από τη διεισδυτική βελόνα της ΟΝΠ.

Για να καταστήσετε ένα οδηγό σημείο ορατό σε όλη τη διαδικασία: στο προτεινόμενο σημείο εισαγωγής της βελόνας, πιέστε το δέρμα με ένα αμβλύ αντικείμενο, όπως η βάση ενός στυλό ή μια ανδρική βέρα για αρκετά δευτερόλεπτα.

Για να αποφύγετε τον τραυματισμό του νωτιαίου μυελού, μην πηγαίνετε πάνω από το μεσοσπονδύλιο διάστημα Ο2-Ο3.

Οι οπίσθιες λαγόνιες ακρολοφίες ψηλαφούνται εύκολα στους περισσότερους ασθενείς. Μια γραμμή που χαράσσεται μεταξύ του άνω ορίου των οπίσθιων λαγόνιων κορυφών θα τέμνει την ακανθώδη απόφυση Ο4 (βλ. εικόνα). Χρησιμοποιώντας αυτό το οδηγό σημείο επιφάνειας, τα μεσοσπονδύλια διαστήματα Ο3-Ο4-Ο5 μπορούν να εντοπιστούν. Προσδιορίστε το μεσοσπονδύλιο διάστημα Ο4-Ο5 στη μέση γραμμή ως το σημείο εισαγωγής της βελόνας. Εάν η εισαγωγή σε αυτό το διάστημα δεν είναι επιτυχής, δοκιμάστε το διάστημα Ο3-Ο4.

Το μεσοσπονδύλιο διάστημα Ο4-Ο5 είναι πιθανώς το μεγαλύτερο όταν η σπονδυλική στήλη κάμπτεται, και επομένως αυτό το διάστημα θα πρέπει να είναι το σημείο που θα επιχειρήσετε την παρακέντηση πρώτα.

Προετοιμασία της περιοχής της παρακέντησης

Η περιοχή θα πρέπει να προετοιμαστεί με ιωδιούχο διάλυμα, εκτός εάν υπάρχει αλλεργία στο ιώδιο. Η εφαρμογή γίνεται συνήθως με κυκλικό τρόπο, ξεκινώντας από το επιλεγμένο σημείο εισαγωγής της βελόνας και περιλαμβάνοντας τον γύρω χώρο πάνω και κάτω από το σημείο. Εφαρμόστε το διάλυμα τουλάχιστον τρεις φορές. Η τελευταία εφαρμογή ακολουθείται από εφαρμογή ισοπροπυλικής αλκοόλης ή διαλύματος με βάση το χλωρεξιδένιο για την έκπλυση του ιωδιούχου διαλύματος. Το ιωδιούχο διάλυμα πρέπει να αφαιρεθεί προσεκτικά γιατί η ακούσια εισαγωγή ιωδίου στον υπαραχνοειδή χώρο μπορεί να προκαλέσει ερεθιστική αραχνοειδίτιδα.

Τοπική αναισθησία

Χρησιμοποιώντας τη βελόνα 25 gauge, δημιουργήστε ένα δερματικό πομφό με τοπικό αναισθητικό στο σημείο εισαγωγής. Τώρα αλλάξτε στη βελόνα 22 gauge για να διεισδύσετε στις υποδόριες και μεσοακάνθιες περιοχές. Πριν κάνετε την ένεση αναισθητικού, τραβήξτε προς τα πίσω το έμβολο για να βεβαιωθείτε ότι η βελόνα δεν έχει φτάσει στον υπαρχνοειδή χώρο και, στη συνέχεια, αποσύρετε σταδιακά τη βελόνα ενώ κάνετε την ένεση του αναισθητικού κατά μήκος της διαδρομής που θα ακολουθήσει η βελόνα της ΟΝΠ. Ένας όγκος 3 mL. διαλύματος λιδοκαΐνης 1% θα πρέπει να είναι αρκετό.

Εκτός εάν υπάρχει αλλεργία ή αντένδειξη στη λιδοκαΐνη, αυτό το τοπικό αναισθητικό χρησιμοποιείται συχνότερα. Μερικοί συγγραφείς συνιστούν τη χρήση μερικών mL λιδοκαΐνης. Αυτή η ποσότητα φαρμάκου μπορεί να παραμορφώσει τον υποδόριο ιστό και να αλλοιώσει την αίσθηση μιας εύκολα ψηλαφητής προηγουμένως  ακανθώδους απόφυσης λόγω σχηματισμού οιδήματος («λιδοκαίνωμα»). Εάν ο υπερακανθώδης σύνδεσμος γίνεται εύκολα αισθητός, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μόνο μια μικρή ποσότητα λιδοκαΐνης. Κάντε όλες τις εισαγωγές της βελόνας στη μέση γραμμή για να αποφύγετε τη σύγχυση.

Εισαγωγή σπονδυλικής βελόνας

Ελέγξτε τη σπονδυλική βελόνα για να βεβαιωθείτε ότι ο στυλεός γλιστράει μέσα και έξω εύκολα. Ελέγξτε ξανά τα οδηγά σημεία και βεβαιωθείτε ότι η θέση του ασθενούς δεν έχει αλλάξει. Προειδοποιήστε τον ασθενή ότι μπορεί να εμφανιστεί ένα αίσθημα νύξης ή μια περίεργη αίσθηση στην πλάτη. Όταν χρησιμοποιείτε την τυπική διατμητική βελόνα, εισάγετε τη βελόνα στο σημείο που προσδιορίστηκε με τον ομφαλό στραμμένο προς τα πάνω (εάν ο ασθενής βρίσκεται στην αριστερή ή δεξιά πλάγια θέση). Ο ομφαλός της βελόνας κατευθύνεται έτσι στο οριζόντιο επίπεδο (παράλληλο με τον άξονα της σπονδυλικής στήλης) διασφαλίζοντας ότι η είσοδος της βελόνας είναι παράλληλη με τις ίνες της σκληράς μήνιγγας. Κατευθύνετε τη βελόνα σε γωνία περίπου 10 μοιρών κεφαλικά.

Δεδομένου ότι η γραμμή του σημείου από το μάτι σας μέχρι το σημείο εισαγωγής της βελόνας πιθανότατα θα έχει κλίση προς τα κάτω (δηλαδή το κεφάλι σας είναι πάνω από τη μέση γραμμή), θα υπάρχει μια τάση να εισάγετε τη βελόνα σε γωνία προς τα κάτω. Αντισταθείτε σε αυτή την τάση.

Προωθήστε τη βελόνα περίπου 1,5 ίντσα ή έως ότου αισθανθείτε μια ήπια αίσθηση απότομης διείσδυσης, καθώς διατρυπάται η σκληρή μήνιγγα. Σε αυτό το σημείο, αφαιρέστε το στυλεό και περιμένετε 2 δευτερόλεπτα για αποστράγγιση του ΕΝΥ. Εάν δεν υπάρχει επιστροφή ΕΝΥ, προωθήστε τη βελόνα 1-2 mm. κάθε φορά, ελέγχοντας την επιστροφή του ΕΝΥ με κάθε προώθηση και έτσι αποφεύγοντας τη διέλευση της βελόνας από τον κοιλιακό επισκληρίδιο χώρο και το φλεβικό πλέγμα. Εάν το άκρο της βελόνας συναντήσει συμπαγές εμπόδιο (οστό), τραβήξτε το άκρο της βελόνας ακριβώς κάτω από το δέρμα, ελέγξτε τα σημεία αναφοράς και τη θέση του ασθενούς και προωθήστε ξανά τη βελόνα.

Η αποτυχία λήψης επιστροφής ΕΝΥ μπορεί να σχετίζεται με ακατάλληλη τοποθέτηση του ασθενούς (όχι κάθετη στο κρεβάτι ή αρκετά κουλουριασμένο) ή το σημείο εισαγωγής μπορεί να είναι εκτός της μέσης γραμμής ή επειδή η βελόνα μπορεί να κατευθύνεται πολύ μακριά σε ουραία κατεύθυνση.

Εάν στάζει καθαρό αίμα από τη βελόνα μετά την αφαίρεση του στυλεού, πετάξτε αυτή τη βελόνα και δοκιμάστε ξανά, ίσως σε άλλο χώρο.

Ο ωχρός σύνδεσμος σε ένα νεαρό και υγιές άτομο είναι συμπαγής - η αίσθηση είναι παρόμοια με αυτή της ώθησης μιας βελόνας μέσα από μια γόμα - ενώ το οστό είναι πολύ σκληρό και δεν ενδίδει και ο ασθενής μπορεί να παραπονεθεί για πόνο εάν η βελόνα αγγίξει το οστό.

ΣΥΛΛΟΓΗ ΕΝΥ

Μόλις επιτευχθεί η επιστροφή του ΕΝΥ, το στυλεό μπορεί να τραβηχτεί προς τα πίσω μέχρι το μέσο τηε διαδρομής της βελόνας, ενώ οι δοκιμαστικοί σωλήνες λαμβάνονται από το δίσκο. Συλλέξτε 1,5-2 mL υγρού σε κάθε έναν από τους 4 έως 5 σωλήνες (εκτός από την περίπτωση που η πίεση είναι αυξημένη). Θα πρέπει να συλλεχθεί περισσότερο ΕΝΥ εάν απαιτείται ειδική μελέτη όπως η ανοσοηλεκτροφόρηση σφαιρίνης.

Τα ακόλουθα αποτελούν μια τυπική ομαδοποίηση των εξετάσεων που παραγγέλονται στο τμήμα επειγόντων περιστατικών:

Tube 1	Αριθμός κυττάρων
Tube 2	Stat gram stain and culture (C+S) (2 cc.)
Tube 3	Σάκχαρο και Λεύκωμα
Tube 4	Αριθμός κυττάρων (για σύγκριση με τον σωλήνα 1)
Tube 5 (optional)	Ιολογία, μυκητολογία, κυτταρολογία κ.λπ.

Θα πρέπει να γίνεται ταυτόχρονα ανάλυση γλυκόζης ορού.

Θυμηθείτε τη σειρά με την οποία συλλέγονται τα σωληνάρια ή τοποθετήστε από πριν ετικέτες. Φροντίστε να σφίξετε καλά το πώμα του δοκιμαστικού σωλήνα για να αποτρέψετε την απώλεια του ΕΝΥ κατά τη μεταφορά στο εργαστήριο.

ΑΦΑΙΡΕΣΗ ΤΗΣ ΒΕΛΟΝΑΣ

Επανατοποθετήστε το στυλεό πλήρως στη σπονδυλική βελόνα πριν τραβήξετε τη βελόνα. Αυτό θα αποφύγει την αναρρόφηση της οσφυϊκής νευρικής ρίζας και του παρακείμενου υπαραχνοειδούς ιστού κατά την απόσυρση.

Ενημερώστε τον ασθενή ότι η διαδικασία έχει ολοκληρωθεί και αφαιρέστε τη βελόνα με μία ομαλή κίνηση. Κρατήστε μια γάζα έτοιμη στο αντίθετο χέρι για να ασκήσετε πίεση στο σημείο της παρακέντησης για μικρό χρονικό διάστημα. Στο σημείο τοποθετείται αυτοκόλλητο προστατευτικό επίθεμα.

ΜΕΤΑΔΙΑΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΦΡΟΝΤΙΔΑ (POST-PROCEDURAL CARE)

Μετά την ολοκλήρωση της οσφυονωτιαίας παρακέντησης, ο ασθενής παραδοσιακά λαμβάνει οδηγίες να ξαπλώνει σε μια επίπεδη πρηνή (και όχι σε ύπτια) θέση για 3 ώρες. Μελέτες δείχνουν τώρα ότι αυτό έχει μικρή επίδραση στην πρόληψη του πονοκεφάλου μετά από ΟΝΠ.

ΕΡΜΗΝΕΙΑ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ

Εξετάστε το ΕΝΥ που συλλέχτηκε χρησιμοποιώντας μια φωτεινή πηγή λευκού φωτός για την γενική εμφάνιση του ΕΝΥ. Είναι καλύτερο να κρατάτε το δεύτερο σωληνάριο σε φόντο λευκού χαρτιού, ώστε να ανιχνεύσετε τυχόν ανεπαίσθητες αλλαγές χρώματος. Το φυσιολογικό ΕΝΥ πρέπει να είναι κρυστάλλινο και άχρωμο.

Εξετάστε το υγρό του ΕΝΥ για αιματοβαμμένη εμφάνιση. Μπορεί να υπάρχει αίμα για διάφορους λόγους, συμπεριλαμβανομένου της Υπαραχνοειδούς Αιμορραγίας (SAH). Μια  «τραυματική παρακέντηση» προκύπτει εάν η βελόνα έχει εισέλθει κατά λάθος σε μια επισκληρίδιο φλέβα κατά την εισαγωγή.

Μια κιτρινωπή απόχρωση του ΕΝΥ ονομάζεται ξανθοχρωμία. Η ξανθοχρωμία προκαλείται συνήθως από εκφύλιση των ερυθρών αιμοσφαιρίων στο ΕΝΥ όπως φαίνεται στην υπαραχνοειδή αιμορραγία (SAH). Η διάσπαση των ερυθρών αιμοσφαιρίων διαρκεί πολλές ώρες για να συμβεί. Η ξανθοχρωμία θα παρατηρηθεί αξιόπιστα σε 12 ώρες και μπορεί να επιμείνει για έως και 2 εβδομάδες. Άλλες αιτίες της ξανθοχρωμίας περιλαμβάνουν συστηματικό ίκτερο και καταστάσεις που προκαλούν αυξημένη πρωτεΐνη στο ΕΝΥ.

Έχει αναφερθεί ότι η ανίχνευση και ο ποσοτικός προσδιορισμός της ξανθοχρωμίας μπορεί να είναι πιο ακριβής χρησιμοποιώντας ένα φασματοφωτόμετρο. Επί του παρόντος, η διαθεσιμότητα αυτής της μεθόδου δοκιμής είναι περιορισμένη στη Βόρεια Αμερική. Η συνολική ευαισθησία και ειδικότητα της τεχνικής δεν είναι προς το παρόν γνωστές στον ασθενή με αδιαφοροποίητη κεφαλαλγία.

Χρησιμοποιήστε μια τυπική εργαστηριακή αναφορά για να ερμηνεύσετε τα αποτελέσματα της ανάλυσης υγρού ΕΝΥ.

Οι γιατροί επειγόντων περιστατικών μπορεί να χρειαστεί να ζητήσουν την γνώμη μιας κατάλληλης εξειδικευμένης υπηρεσίας (Νευρολογία / Νευροχειρουργική)..

Τα παρακάτω αποτελούν γενικές αρχές:

Σε Υπαραχνοειδή Αιμορραγία (subarachnoid hemorrhage):
Φυσιολογικό: 
Ερυθροκύτταρα: <10 X 10 6/L *Παρουσία περισσότερο από μερικών RBCs μπορεί να σημαίνει εγκεφαλική ή υπαραχνοειδής αιμορραγία ή τραυματική παρακέντηση (traumatic tap).
Υπαραχνοειδής Αιμορραγία (SAH):
Μπορεί να υπάρχει Ξανθοχρωμία (Xanthochromia). Ερυθροκύτταρα παρατηρούνται μετά από SAH και μετά από τραυματισμό, ή με αιμορραγική φλεγμονή (haemorrhagic inflammation) (π.χ. HSV εγκεφαλίτιδα από Herpes Simplex Virus). Εάν υπάρχει παρουσία αίματος, καθορίστε αν υπάρχουν περισσότερα RBCs στο σωλήνα 1 απ΄ ότι στο σωλήνα 4. Τυπικά ο αριθμός των RBCs είναι μεγαλύτερος συγκριτικά στο σωλήνα 1 σε τραυματική παρακέντηση ενώ είναι χοντρικά ο ίδιος και στους δυο σωλήνες σε Υπαραχνοειδή Αιμορραγία.

Σε Μηνιγγίτιδα:
Θολερότητα μπορεί να παρατηρηθεί όταν ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων (WBC) του ΕΝΥ είναι αυξημένος. Ένας υψηλός αριθμός WBC υποδηλώνει ότι υπάρχει φλεγμονή του κεντρικού νευρικού συστήματος, όπως για παράδειγμα στη μηνιγγίτιδα.

	WBC in CSF	Glucose in CSF	Protein in CSF
Φυσιολογικό	Αναμενόμενη τιμή Λευκοκυττάρων (Μονοπύρηνα) σε ενήλικα: 0-10 X 10 6/L* σε νεογνό: 0-30 X10 6/L*	Εύρος τιμών αναφοράς: 50 - 60 mg/dL (2.7 -4.4 mmol/L) (~0.6 της συγκέντρωσης στο πλάσμα)*	Εύρος τιμών αναφοράς: 0.15 - 0.45 g/L Conversion factor: mg/L X 0.001 = g/L*
Βακτηριακή Μηνιγγίτις	Αυξημένος - κυρίως ουδετερόφιλα	Μπορεί να είναι χαμηλό	Μπορεί να είναι υψηλό
Ιογενής Μηνιγγίτις	Αυξημένος - κυρίως λεμφοκύτταρα / μπορεί όμως και ουδετερόφιλα σε αρχικό στάδιο	Συνήθως φυσιολογικό
Μια τραυματική παρακέντηση μπορεί να οδηγήσει σε αιμορραγικό ΕΝΥ. Θα πρέπει να υπάρχει μόνο 1 λευκοκύτταρο για κάθε 700 ερυθρά αιμοσφαίρια. Μια υψηλότερη αναλογία υποδηλώνει την πιθανότητα μηνιγγίτιδας. Ένας σύντομος κύκλος (λιγότερο από 2 ημέρες) αντιβιοτικής θεραπείας είναι απίθανο να επηρεάσει τον αριθμό των κυττάρων του ΕΝΥ, τα επίπεδα πρωτεΐνης ή γλυκόζης, αλλά μειώνει την πιθανότητα κατάδειξης  βακτηρίων με χρώση Gram ή απομόνωσης ενός οργανισμού από καλλιέργειες. Σε φυματίωση ή μυκητιασική μηνιγγίτιδα, εμφανίζονται κυρίως λεμφοκύτταρα ή μονοκύτταρα. Τα χαμηλά επίπεδα γλυκόζης του ΕΝΥ, σε σύγκριση με τα επίπεδα του πλάσματος, παρατηρούνται σε βακτηριακή μηνιγγίτιδα, κρυπτοκοκκική μηνιγγίτιδα, κακοήθη προσβολή των μηνίγγων και σαρκοείδωση.  Παρατηρούνται υψηλά επίπεδα πρωτεΐνης ΕΝΥ: σε καταστάσεις στις οποίες υπάρχει πύον ή αίμα στο ΕΝΥ,  σε μηνιγγική φλεγμονή (π.χ. πυώδης ή φυματιώδης μηνιγγίτιδα), με αυξημένη αγγειακή διαπερατότητα αιματο-εγκεφαλικού φραγμού (π.χ. εγκεφαλίτιδα, σύνδρομο Guillain-Barré), σε τοπική παραγωγή ανοσοσφαιρίνης (π.χ. σκλήρυνση κατά πλάκας), όπου παρεμποδίζεται η κυκλοφορία του ΕΝΥ (π.χ. όγκος της σπονδυλικής στήλης).

ΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΠΙΕΣΗΣ ΕΝΥ

Ένα μανόμετρο εξοπλισμένο με στρόφιγγα 3 κατευθύνσεων (3 way stop cock) μπορεί να προσαρτηθεί στη βελόνα της ΟΝΠ μετά την είσοδό της στη σωστή θέση. Ένας βοηθός θα πρέπει να διασφαλίζει ότι ο ασθενής είναι όσο το δυνατόν πιο χαλαρός. Εκτείνετε απαλά το πόδι του ασθενούς και επαναφέρετε τον λαιμό σε ουδέτερη θέση με το κεφάλι να στηρίζεται με ένα μαξιλάρι.

Στη συνέχεια, η πίεση του ΕΝΥ μετράται καταγράφοντας το ύψος του ΕΝΥ στο σωλήνα του μανόμετρου.

Πιέσεις ΕΝΥ άνω των 200 mm στήλης H2O είναι πιθανόν μη φυσιολογικές ενώ πιέσεις στην περιοχή των 200-250 mm στήλης H2O βρίσκονται σε «γκρίζα ζώνη». Οι πιέσεις του ΕΝΥ μπορεί να αυξηθούν έως και 50 mm. εάν ο ασθενής είναι ανήσυχος ή κρατά την αναπνοή του.

Εάν η πίεση είναι πολύ υψηλή ( > 250 mm H2O), τοποθετήστε το στυλεό και αφαιρέστε τη βελόνα χωρίς να πάρετε ΕΝΥ. Χρησιμοποιήστε το ΕΝΥ που βρίσκεται ήδη στο μανόμετρο για ανάλυση.