ΠΡΑΚΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΩΝ ΣΥΓΧΡΟΝΩΝ ΘΕΣΕΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΡΔΙΟΠΝΕΥΜΟΝΙΚΗ ΑΝΑΖΩΟΓΟΝΗΣΗ

Πρακτική Παρουσίαση της επικαιροποιημένης μεθόδου για εφαρμογή Καρδιοπνευμονικής Αναζωογόνησης (ΚΑΡΠΑ).
(A Practical CPR Update – From Gordian Fulde, MB BS, FRACS, FRCS(Ed), FRACS/RCP (A&E) Ed, FACEM)

Σχετικά με τον Συγγραφέα:
Ο Καθηγητής Fulde, είναι Διευθυντής του Τμήματος Επείγουσας Ιατρικής του Νοσοκομείου St Vincent’s, στο Σύδνεϋ - Είναι Τακτικός Καθηγητής Επείγουσας Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο Notre Dame, του Σύδνεϋ / Αναπληρωτής Καθηγητής Επείγουσας Ιατρικής στο Πανεπιστήμιο New South Wales, Sydney, NSW, Australia.

Εισαγωγικά Σχόλια
Όσο πιο έγκαιρα εφαρμόζεται καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση, τόσο καλύτερη είναι η έκβαση, και όσο πιο γρήγορα εφαρμόζεται απινίδωση, τόσο πιο πολλές ζωές σώζονται.
Έχει επίσης αποδειχθεί ότι όσο λιγότερες διακοπές γίνονται στην εφαρμογή και στην διατήρηση αποτελεσματικών θωρακικών συμπιέσεων τόσο αυξάνεται το ποσοστό επιβίωσης. Η Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση [Cardiopulmonary resuscitation (CPR)] - ο σκοπός της οποίας είναι η επιβοήθηση στη διατήρηση καρδιακής παροχής και αερισμού, με στόχο την διευκόλυνση της επανόδου αυτόματης κυκλοφορίας – γενικά έχει πολύ φτωχά αποτελέσματα έκβασης, ειδικά για τους ασθενείς που έχουν υποστεί καρδιακή ανακοπή χωρίς την παρουσία παρευρισκομένων ατόμων. Παρόλα αυτά όμως ζωές μπορούν να σωθούν και κάθε προσπάθεια για εφαρμογή αναζωογόνησης σε οποιοδήποτε άτομο που δεν έχει τις αισθήσεις του, δεν απαντά σε ερεθίσματα, δεν κινείται ή φαίνεται ότι δεν αναπνέει, αξίζει τον κόπο.
Όσο πιο νωρίς εφαρμόζεται η ΚΑΡΠΑ, τόσο καλύτερη είναι η έκβαση. Οι επαγγελματίες υγείας αλλά και άλλα άτομα από τον γενικό πληθυσμό είναι πολύ πιθανόν να αντιμετωπίσουν κάποιο περιστατικό καρδιακής ανακοπής που μπορεί να συμβεί σε άτομο από το οικογενειακό ή φιλικό τους περιβάλλον.
Προκειμένου να επιτευχθούν τα βέλτιστα αποτελέσματα, όσο πιο πολλά άτομα είναι δυνατόν από την κοινωνία μας, πρέπει να είναι εξοικειωμένα και εκπαιδευμένα για την άμεση εφαρμογή ΚΑΡΠΑ και την χρήση συσκευών Αυτόματου Εξωτερικού Απινιδωτή [Automatic External Defibrillator – (AED)], οι οποίες είναι πλέον διαθέσιμες σε πολλούς δημόσιους χώρους. Επιπρόσθετα πρέπει να αναφερθεί ότι ο πληθυσμός που εξυπηρετείται από τους γενικούς γιατρούς αλλά και τις άλλες ιατρικές ειδικότητες συνεχώς γηράσκει και γίνεται πιο περίπλοκος όσον αφορά την αντιμετώπισή του και δεν είναι απίθανο κάποια στιγμή ακόμη και να χρειασθεί αναζωογόνηση.
Οι γενικοί γιατροί έχουν καθήκον να ανταποκρίνονται σε περιπτώσεις αιφνίδιας καρδιακής ανακοπής.
Αναμένεται από αυτούς να εφαρμόσουν τους χειρισμούς της βασικής ΚΑΡΠΑ σύμφωνα με τις σύγχρονες κατευθυντήριες οδηγίες των επίσημων επιστημονικών φορέων και μάλιστα χωρίς την βοήθεια εξειδικευμένου προσωπικού της Υπηρεσίας Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας ή την χρήση επιπρόσθετου ειδικού εξοπλισμού όπου και όταν αυτό απαιτείται. Πρόσφατα έγιναν σημαντικές αλλαγές στις υπάρχουσες κατευθυντήριες οδηγίες για την εφαρμογή ΚΑΡΠΑ.
Η επιδεξιότητα των χειρισμών στην εφαρμογή της ΚΑΡΠΑ μειώνεται με τον χρόνο διότι η καρδιοπνευμονική αναζωογόνηση δεν εφαρμόζεται τόσο συχνά στην καθημερινή πραγματικότητα.
Για να εξασφαλισθεί η διατήρηση των δεξιοτήτων και της επάρκειας στην εφαρμογή της ΚΑΡΠΑ, η παρακολούθηση ενός επισήμου προγράμματος εκπαίδευσης στην ΚΑΡΠΑ που πληρεί τις προδιαγραφές των επισήμων επιστημονικών φορέων, είναι βασική προϋπόθεση.
Αποδίδει πράγματι η εφαρμογή ΚΑΡΠΑ;
Κατά το παρελθόν, υπήρχαν διάφορες ανέκδοτες και μη επιστημονικά ελεγμένες τεχνικές εφαρμογής ΚΑΡΠΑ.
Σήμερα, παρά τις προφανείς ηθικές κατά τον πειραματικό σχεδιασμό δυσκολίες, σημαντικές βελτιώσεις στις τεχνικές παρέχουν καλύτερα αποτελέσματα τόσο στην αποκατάσταση αυτόματης κυκλοφορίας όσο και στην νευρολογική λειτουργία ασθενών που υπέστησαν καρδιακή ανακοπή και επβίωσαν λαμβάνοντας εξιτήριο από το νοσοκομείο. 

Ποιές είναι οι Βασικές Άρχες της Καρδιοπνευμονικής Αναζωογόνησης(ΚΑΡΠΑ);
Η ΚΑΡΠΑ συμπεριλαμβάνει την Βασική Υποστήριξη της Ζωής [Basic Life Support – (BLS)] και την Εξειδικευμένη Υποστήριξη της Ζωής [Advanced Life Support – (ALS)].
Η Απινίδωση (Defibrillation), εάν είναι διαθέσιμη, αποτελεί πλέον, ένα σημαντικό κομμάτι της Βασικής Υποστήριξης της Ζωής.
Η Βασική Υποστήριξη της Ζωής θα πρέπει να ξεκινά έγκαιρα και να συμπληρώνεται με την Εξειδικευμένη Υποστήριξη της Ζωής όσο το δυνατόν συντομότερα.
Συνήθως οι γενικοί γιατροί, αλλά και τα άτομα από το γενικό πληθυσμό, που ξεκινούν την Βασική Υποστήριξη της Ζωής σε άτομα που έχουν υποστεί καρδιακή ανακοπή, μεταφέρουν την φροντίδα αυτών των ασθενών στο εξειδικευμένο προσωπικό της Υπηρεσίας Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας για εφαρμογή Εξειδικευμένης Υποστήριξης της Ζωής σε αστικά κέντρα όπου διαθέτουν τέτοιες υπηρεσίες, όμως αυτό δεν είναι δυνατόν σε αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές.
Για να σωθούν ζωές, θα πρέπει η εφαρμογή ΚΑΡΠΑ να ξεκινάει αμέσως σε οποιοδήποτε άτομο δεν έχει τις αισθήσεις του ή δεν αντιδρά σε ερεθίσματα ή δεν αναπνέει φυσιολογικά, ή δεν κινείται καθόλου.
 

Επειδή τα βρέφη και τα παιδιά είναι πολύ πιθανόν να έχουν ως αιτία που οδήγησε στην ανακοπή αναπνευστική παθολογία, η αρχική χορήγηση εμφυσήσεων σε αναλογία 30 θωρακικές συμπιέσεις προς 2 εμφυσήσεις, θεωρείται ουσιαστική. 

Οι ενήλικες είναι πολύ πιθανόν να έχουν καρδιολογικά νοσήματα ως αιτία της ανακοπής, και για αυτό τον λόγο η εφαρμογή και μόνο συμπιέσεων έχει φανεί ότι είναι αποτελεσματικήσε τέτοιες περιπτώσεις.
 
Θεμελιώδεις Αρχές στην ΚΑΡΠΑ που έχουν δείξει ότι κάνουν την διαφορά περιλαμβάνουν τα κατωτέρω:
· Όσο πιο νωρίς ξεκινάει η εφαρμογή της ΚΑΡΠΑ (αμέσως έως εντός λίγων λεπτών), τόσο καλύτερη είναι η έκβαση
· Βοήθεια θα πρέπει να κληθεί όσο το δυνατόν συντομότερα (Κλήση Υπηρεσίας Ασθενοφόρων Επείγουσας Προνοσοκομειακής Φροντίδας)
· Όσο πιο νωρίς εφαρμόζεται απινίδωση, τόσο πιο πολλές ζωές σώζονται
· Οποιαδήποτε προσπάθεια άμεσης εφαρμογής ΚΑΡΠΑ, συμπεριλαμβανομένης και της εφαρμογής μόνο θωρακικών συμπιέσεων (Compression-only CPR), είναι προτιμότερη από το να μην εφαρμοσθεί καθόλου ΚΑΡΠΑ ή να εφαρμοσθεί ΚΑΡΠΑ με καθυστέρηση
· Η απουσία βατότητας αεροφόρων οδών (παρά την εφαρμογή χειρισμών για την διάνοιξη των αεροφόρων οδών όπως η πλάγια κατακεκλιμένη θέση – θέση ανάνηψης, η ανύψωση της κάτω γνάθου (chin lift), η υπερέκταση κεφαλής (head tilt), και η ώθηση της κάτω γνάθου (jaw thrust), εξακολουθεί να αποτελεί σημαντική ατία θανάτου που μπορεί να αποφευχθεί.

Οι ενδείξεις δείχνουν αύξηση του ποσοστού επιβίωσης αναζωογονηθέντων ασθενών στις περιπτώσεις όπου υπήρξε:
· Άμεση έναρξη θωρακικών συμπιέσεων
· Λγότερες διακοπές κατά την εφαρμογή των θωρακικών συμπιέσεων
· Καλής ποιότητας θωρακικές συμπιέσεις (πιο γρήγορες και πιο βαθιές)
· Αποφυγή προσπάθειας ανίχνευσης σφυγμού, γεγονός που καθυστερεί την εφαρμογή θωρακικών συμπιέσεων
· Απλοποίηση της τεχνικής εφαρμογής ΚΑΡΠΑ, που περιλαμβάνει την εφαρμογή συμπιέσεων και εμφυσήσεων σε αναλογία 30 προς 2 (δηλαδή 30 θωρακικές συμπιέσεις που ακολουθούνται από 2 εμφυσήσεις) για ασθενείς όλων των ηλικιών και ανεξάρτητα από το αν η ΚΑΡΠΑ εφαρμόζεται από ένα ή από 2 διασώστες, επιλέγοντας το σωστό σημείο για εφαρμογή των συμπιέσεων στο κατώτερο μισό του στέρνου
· Έγκαιρη απινίδωση
Μπορεί να προβλεφθεί η καρδιακή ανακοπή; Υπάρχουν αρκετές ενδείξεις από τους χώρους φροντίδας υγείας (νοσοκομεία και γηροκομεία) ότι συνήθως παρατηρείται μια τάση επιδείνωσης των ζωτικών σημείων πριν οι ασθενείς εμφανίσουν καρδιακή ανακοπή. Αυτή η επιδείνωση στα ζωτικά σημεία συχνά συμβαίνει πολύ πριν (ώρες) την εμφάνιση της ανακοπής. Έγκαιρος εντοπισμός τέτοιων ασθενών με στόχο την άμεση παρέμβαση αποτελεί μια από τις πολύ καθιερωμένες στρατηγικές αντιμετώπισης της καρδιακής ανακοπής.
Καρδιοπνευμονική Αναζωογόνηση (ΚΑΡΠΑ)- Cardiopulmonary resuscitation (CPR)
Θεμελιώδεις Αρχές
· Όσο νωρίτερα ξεκινά η ΚΑΡΠΑ, τόσο καλύτερη αναμένεται η έκβαση.
· Βοήθεια πρέπει αν αναζητείται το συντομότερο δυνατό.
· Όσο πιο νωρίς εφαρμόζεται απινίδωση, τόσο πιο πολλές ζωές σώζονται.
· Οποιαδήποτε προσπάθεια για άμεση έναρξη ΚΑΡΠΑ είναι κατά πολύ πιο επιτυχής από το να μην εφαρμοσθεί καθόλου ΚΑΡΠΑ ή να αργήσει η εφαρμογή της.
· Η απώλεια της βατότητας του αεραγωγού εξακολουθεί να είναι μια σημαντική αιτία θανάτου που θα μπορούσε να αποτραπεί.
Αυξημένα ποσοστά επιβίωσης Η επιβίωση ασθενών στους οποίους έχει εφαρμοσθεί ΚΑΡΠΑ αυξάνεται όταν:
· Γίνει άμεση έναρξη θωρακικών συμπιέσεων
· Γίνονται όσο το δυνατόν λιγότερες διακοπές στην εφαρμογή των θωρακικών συμπιέσεων
· Γίνονται γρήγορες και ικανοποιητικού βάθους θωρακικές συμπιέσεις
· Αρχικά δεν σπαταλιέται χρόνος για να ψηλαφηθεί ο σφυγμός
· Εφαρμόζεται απλοποιημένη τεχνική: εφαρμογή θωρακικών συμπιέσεων – εμφυσήσεων σε αναλογία 30:2 για ασθενείς όλων των ηλικιών και για ένα ή δύο διασώστες, και η θέση της εφαρμογής των συμπιέσεων να είναι το κατώτερο μισό του στέρνου.
Πιθανοί προγνωστικοί δείκτες για την εμφάνιση μιας ανακοπής
· Συχνότητα αναπνοών: πάνω από 30/min ή κάτω από 5/min
· Χαμηλός κορεσμός οξυγόνου: SpO2 κάτω από 90% στην παλμική οξυμετρία
· Συχνότητα Σφυγμού: κάτω από 40/min ή πάνω από 140/min
· Αρτηριακή Πίεση: κάτω από 90 mmHg
· Πτώση επιπέδου συνείδησης: μείωση στην βαθμολογία της Κλίμακας Κώματος Γλασκώβης κατά 2 ή περισσότερες μονάδες
Αναζωογόνηση (Resuscitation) Έχουν γίνει κάποιες αλλαγές στις συστάσεις του Συμβουλίου Αναζωογόνησης για την Βασική Υποστήριξη της Ζωής (Basic Life Support – BLS) στα τέλη του 2010 και περιλαμβάνουν τα κάτωθι:
· Επικέντρωση στην έλλειψη αντίδρασης (καθόλου ή ελάχιστη αντίδραση σε λεκτικά και απτικά ερεθίσματα – «μίλησε και άγγιξε») και στην απουσία φυσιολογικής αναπνοής ως των δυο καταλυτικών σημείων ένδειξης για έναρξη αναζωογόνησης
· Νέα σύσταση για επικέντρωση της προσοχής στην διατήρηση καλής ποιότητας ΚΑΡΠΑ, συμπεριλαμβανομένης και της εναλλαγής των διασωστών κάθε 2 λεπτά
· Νέα κατευθυντήρια οδηγία που αναγνωρίζει τον ρόλο του Αυτόματου Εξωτερικού Απνιδιστή (Automatic External Defibrillator – AED) σαν αναπόσπαστο μέρος της Βασικής Υποστήριξης της Ζωής (Basic Life Support – BLS) τόσο σε εξωνοσοκομειακό όσο και σε ενδονοσοκομειακό περιβάλλον
· Πρόσθεση του “S” (“Send for help) που σημαίνει στέλλω κάποιον για να καλέσει βοήθεια, στα βήματα της αναζωογόνησης, τα οποία τώρα διαμορφώνονται με την μνημονοτεχνική σειρά DRS-ABCD
· Στο θύμα που είναι αναίσθητο ή δεν αναπνέει φυσιλογικά, η ΚΑΡΠΑ ξεκινά με την εφαρμογή των θωρακικών συμπιέσεων και όχι με τις εμφυσήσεις διάσωσης όπως παλιά
· Αν ο διασώστης δεν θέλει ή δεν μπορεί να εφαρμόσει εμφυσήσεις διάσωσης, θα πρέπει να γίνεται ΚΑΡΠΑ μόνο με θωρακικές συμπιέσεις (Compression-only CPR)

Θα πρέπει να σημειωθεί πάντως, ότι επειδή τα βρέφη και τα παιδιά είναι πιο πιθανό να έχουν αναπνευστικής αιτιολογίας ανακοπή, πρέπει να καταβάλλεται προσπάθεια ώστε να δίνονται οι αρχικές εμφυσήσεις διάσωσης σε αυτούς τους ασθενείς.
Η πρακτική εφαρμογή - The Practice
Όταν κάποιος παρευρίσκεται κοντά σε άτομο που χάνει τις αισθήσεις του και καταρρέει, ο βασικός πυρήνας της διαδικασίας απάντησης στο συμβάν θα πρέπει να ακολουθεί τα προτεινόμενα βήματα δράσης της Βασικής Υποστήριξης της Ζωής, σύμφωνα με τον μνημονοτεχνικό κανόνα του DRS ABCD.
Ιδανικά οι διασώστες που είναι και γενικοί γιατροί (General Practicioners – GPs), θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει ένα εκπαιδευτικό σεμινάριο επικαιροποίησης των γνώσεων και των επιδεξιοτήτων για την εφαρμογή ΚΑΡΠΑ, μερικώς ως προαπαιτούμενο πιστοποιημένης συνεζιχόμενης ιατρικής εκπαίδευσης και μερικώς γιατί πρέπει να δίνουν το καλό παράδειγμα και να υποστηρίζουν διαδίδοντας τα προγράμματα εκμάθησης ΚΑΡΠΑ στο κοινωνικό σύνολο.
Όπως με όλες τις κρίσεις, διάφορα πράγματα συνήθως θα πάνε στραβά εξ αρχής – σύμφωνα με τον νόμο του Murphy (Murphy’s Law) που λέει ότι οτιδήποτε μπορεί να πάει στραβά, θα πάει στραβά (“Anything that can go wrong, will go wrong”) – και διάφορα πράγματα θα χρειασθεί να γίνουν λίγο ως πολύ ταυτόχρονα.
Πότε να ξεκινάς ΚΑΡΠΑ - When to Start CPR
Τόσο οι γιατροί όσο και οι άλλοι απλοί διασώστες συχνά έχουν αμφιβολία για το αν θα πρέπει να ξεκινήσουν την εφαρμογή ΚΑΡΠΑ όταν έρχονται αντιμέτωποι με ένα αναίσθητο άτομο ή έχουν τον φόβο μήπως φανεί ότι αντιδρούν υπερβολικά σε τέτοιες περιπτώσεις.
Σε ένα ασθενή που υπόκειται σε ανακοπή, ακόμη και τα δευτερόλεπτα μετρούν. Η απόφαση για να ξεκινήσει η εφαρμογή ΚΑΡΠΑ είναι ξεκάθαρο ότι πρέπει να λαμβάνεται άμεσα. Αν ένας ασθενής οποιασδήποτε ηλικίας χάσει τις αισθήσεις του ή δεν αναπνέει φυσιλογικά, η ΚΑΡΠΑ πρέπει να εφαρμόζεται αμέσως.
Δεν υπάρχει στην πραγματικότητα καμιά άλλη επιλογή προκειμένου να βοηθήσεις την επιβίωση ενός ασθενούς και η εφαρμογή ΚΑΡΠΑ δεν πρέπει να καθυστερήσει ή να μην εφαρμοσθεί εκτός κι αν υπάρχουν επίσημα καταχωριμένες ειδικές συστάσεις για το αντίθετο.
Οι περισσότεροι ασθενείς στους οποίους θα εφαρμοσθεί ΚΑΡΠΑ και ανανήψουν θα χρειασθούν περαιτέρω ιατρική φροντίδα και προσοχή.
Θα πρέπει να δίδεται πάντοτε προσοχή στην αιτιολογία της ανακοπής/καταπληξίας/λιποθυμίας, ακόμη και αφού έχει επέλθει η ανακοπή, ούτως ώστε να μπορεί να γίνει άμεση διάγνωση και θεραπεία της κατάστασης που προκάλεσε την ανακοπή.
Ο μνημοτεχνικός κανόνας “ESCAPE” προσφέρει με άμεσο τρόπο υπενθύμιση για τις πιθανές αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν σε καταπληξία και λιποθυμία, όπως περιγράφονται παρακάτω:
· E – Electrocution (Ηλεκτροπληξία)
· S – Syncope, seizure, stroke, sepsis (cerebral or systemic), sugar [Συγκοπή, Σπασμοί, Εγκεφαλικό, Σήψη (εγκεφαλική ή συστηματική), Υπογλυκαιμία]
· C – Cardiac, Cold, Circulation (hypovolaemia) [Καρδιακό επεισόδιο, Υποθερμία, Κυκλοφορική καταπληξία (Υπογκαιμία)]
· A – Anoxia, Allergic [Ανοξία, Αλλεργία]
· P – Poisons, Pills, Pulmonary embolism [Δηλητήρια, Υπέρβαση δόσης φαρμάκων, Πνευμονική Εμβολή]
· E – Envenomations, Electrolytes [Δηλητηριώδη τσιμπήματα, Ηλεκτρολυτικές διαταραχές]

Βήματα στην Αναζωογόνηση – Steps in Resuscitation (Provide DRS ABCD) 
 D. DANGER (ΚΙΝΔΥΝΟΣ)
· Έλεγχος για ύπαρξη κινδύνου για εξασφάλιση της ασφάλειας των διασωστών, των θυμάτων και των παρευρισκομένων ατόμων
R. RESPONSIVENESS (ΑΝΤΑΠΟΚΡΙΣΗ)
· Έλεγχος για την δυνατότητα ανταπόκρισης του θύματος – αδυναμία απάντησης (unresponsiveness): καθόλου ή μόνο ελάχιστη απάντηση σε φωνητικό ή απτικό ερέθισμα – «φώναξε και σκούντησε» (“talk and touch”) και όχι φυσιολογική αναπνοή είναι τα σημάδια έναρξης εφαρμογής ΚΑΡΠΑ σε ασθενείς οποιασδήποτε ηλικίας
S. SEND FOR HELP (ΚΛΗΣΗ ΓΙΑ ΒΟΗΘΕΙΑ)
· Κλήση για βοήθεια – Ζήτησε ασθενοφόρο και αυτόματο εξωτερικό απινιδωτή.
A. AIRWAY (ΑΕΡΑΓΩΓΟΣ)
· Διατήρηση βατότητας του αεραγωγού ανοίγοντας το στόμα χρησιμοποιώντας την τεχνική της ανύψωσης του πώγωνα (chin lift) – έκτασης κεφαλής (head tilt) ή την τεχνική της ανάσπασης της σιαγόνας (jaw thrust)
B. BREATHNG (ΑΝΑΠΝΟΗ)
· Έλεγχος για ύπαρξη αυτόματης αναπνοής αλλά δεν χρειάζεται να δώσετε 2 εμφυσήσεις διάσωσης
C. CPR / COMPRESSIONS (ΚΑΡΠΑ/ΘΩΡΑΚΙΚΕΣ ΣΥΜΠΙΕΣΕΙΣ) 
 
· Έναρξη ΚΑΡΠΑ, ξεκινώντας με την εφαρμογή θωρακικών συμπιέσεων αντί με εμφυσήσεις διάσωσης:
o Τοποθέτησε το θύμα πάνω σε μια στέρεη επιφάνεια και βάλε το χέρι σου στο κέντρο του στέρνου
o Συμπίεσε τον θώρακα με ρυθμό 100 συμπιέσεων ανά λεπτό
o Εφάρμοσε αλληλουχία εφαρμογής 30 συμπιέσεων και 2 εμφυσήσεων [οι εμφυσήσεις μπορούν να εφαρμοσθούν με τις τεχνικές της εμφύσησης στόμα με στόμα (mouth-to-mouth), της εμφύσησης στόμα με προσωπίδα (mouth-to-mask), ή αερισμό με αυτοδιατεινόμενο ασκό και προσωπίδα (bag-valve-mask ventilation), ανάλογα με το επίπεδο εκπαίδευσης του διασώστη]
o Παρακολούθησε την ανύψωση του θώρακα σε κάθε εμφύσηση

· Εφάρμοσε ΚΑΡΠΑ μόνο με συμπιέσεις (Compression-only CPR) αν δεν θέλεις ή δεν μπορείς να εφαρμόσεις εμφυσήσεις διάσωσης 

· Αν είναι εφικτό, να εναλλάσεις δυο διασώστες που εφαρμόζουν τις θωρακικές συμπιέσεις κάθε 2 λεπτά για να διατηρηθεί εφαρμογή ΚΑΡΠΑ καλής ποιότητας.

D. DEFIBRILLATION (ΑΠΙΝΙΔΩΣΗ)
· Εφαρμογή απινίδωσης μόλις ένας αυτόματος εξωτερικός απινιδωτής είναι διαθέσιμος
Συνέχιση της εφαρμογής ΚΑΡΠΑ μέχρι να ανανήψει ο ασθενής ή μέχρι να μπορέσει να καθορισθεί ξεκάθαρα ότι η ανάνηψη του ασθενούς δεν είναι δυνατή.
Εάν υπάρχει πλήρης απόφραξη του αεραγωγού από ξένο σώμα, συνιστάται η εφαρμογή κτυπημάτων στην πλάτη (back blows) ή θωρακικών συμπιέσεων σε πλάγια θέση (lateral chest thrust).
Πρακτικά Ζητήματα που προκύπτουν - Some Practical Issues Arising

Απινιδωτές – Defibrillators 

Οι Αυτόματοι Εξωτερικοί Απινιδωτές (AEDs) διατίθενται ολοένα και συχνότερα σε δημόσιους χώρους και η παρουσία τους μαρκάρεται με την εμφανή ένδειξη “AED” με φόντο μια καρδιά και ένα κεραυνό, πάνω σε πινακίδες που βρίσκονται σε τοίχους ή άλλα σημεία και στα οποία οι απινιδωτές φυλάσσονται μέσα σε ειδικούς κλωβούς.
Καθώς επίσης η τιμή της αγοράς τους γίνεται ολοένα και φθηνότερη, υπάρχει ένδειξη της προμήθειας ενός απινιδωτή από ασθενείς που διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο να πάθουν ανακοπή (διαβητικοί ή ασθενείς με καρδιαγγειακές παθήσεις) και οι οποίο διαβιούν σε απομακρυσμένες περιοχές όπου η διάθεση ασθενοφόρου με εξειδικευμένο προσωπικό επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας ή η πρόσβαση σε υγειονομική μονάδα είναι προβληματική.
Η χρήση του ατυτόματου εξωτερικού απινιδωτή είναι απλή και εύκολη στην εφαρμογή της, είναι δε εξαιρετικά αποτελεσματική, ασφαλής και αξιόπιστη.
Υπενθυμίζεται δε ότι ο απινιδωτής θα δώσει ηλεκτρική εκκένωση μόνο σε απινιδώσιμους ρυθμούς.
Παίρνοντας στα χέρια τον έλεγχο της κατάστασης: Κλήση για βοήθεια και Οργάνωση στην σκηνή του συμβάντος  / Taking Control: Calling for Help and Organizing the Scene Μια άμεση και οργανωμένη με τάξη προσέγγιση θα θώσει τα καλύτερα αποτελέσματα στην αντιμετώπιση ενός θύματος με απώλεια συνείδησης.
Συνήθως κάποιος γενικός γιατρός θα χρειασθεί να δράσει ως διασώστης, και με υπευθυνότητα να διασφαλίσει τα πράγματα να πάνε σύμφωνα με το σχέδιο δράσης που υπαγορεύει το προτεινόμενο πρωτόκολλο.
Είναι καταπληκτικό πώς σε κρίσιμες περιστάσεις, οι απλοί άνθρωποι βοηθούν και συνεργάζονται με το άτομο που αναλαμβάνει τον ηγετικό ρόλο στη διαδικασία της διάσωσης και της παροχής επείγουσας βοήθειας.
Σε ιδανικές συνθήκες, το άτομο με την μεγαλύτερη επιδεξιότητα και εμπειρία στην εφαρμογή ΚΑΡΠΑ θα πρέπει να ξεκινήσει την εφαρμογή της άμεσα.
Η πιθανότητα να υπάρχει κάποιο σταθερό ή κινητό τηλέφωνο κοντά στο συμβάν είναι μεγάλη ώστε να μπορέσει να γίνει μια επείγουσα κλήση για διάθεση ασθενοφόρου από κάποιο τρίτο άτομο που παρευρίσκεται στο συμβάν.
Εάν υπάρχει μόνο ένας διασώστης, τότε θα πρέπει να φωνάξει δυνατά για βοήθεια ή να κάνει ο ίδιος την επείγουσα κλήση στην υπηρεσία επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας αν διαθέτει δικό του κινητό τηλέφωνο και να αρχίσει αμέσως ΚΑΡΠΑ.
Όποιος κάνει την επείγουσα κλήση βοήθειας στην αρμόδια υπηρεσία, πρέπει να αναφέρει στον τηλεφωνητή της υπηρεσίας τις παρακάτω πληροφορίες με σαφή και διακριτό τρόπο:
· Την φύση της επείγουσας κατάστασης χρησιμοποιώντας λέξεις κλειδιά όπως καρδιακή ανακοπή, απώλεια αισθήσεων, δυσκολία στην αναπνοή και μη ελεγχόμενη αιμορραγία, που βοηθούν να γίνει κατανοητή η φύση του επείγοντος προβλήματος.
· Να δηλώσει τα στοιχεία της ταυτότητάς του, και να αναφέρει αν υπάρχει γιατρός επί της σκηνής του συμβάντος που έχει αναλάβει να δώσει τις πρώτες βοήθειες
· Να αναφέρει την ακριβή διεύθυνση του συμβάντος για να εντοπισθεί η σκηνή του συμβάντος εύκολα από το ασθενοφόρο, χωρίς να παραλείψει να αναφέρει την πλησιέστερη διασταύρωση και όποιο άλλο στοιχείο θα διευκολύνει την ανεμπόδιστη πρόσβαση του ασθενοφόρου στον τόπο του συμβάντος. Αν είναι δυνατό κάποιο τρίτο άτομο πρέπει να περιμένει σε ευδιάκριτο σημείο στο δρόμο το ασθενοφόρο για να οδηγήσει το προσωπικό της επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας κατ’ ευθεία κοντά στο θύμα.
Προκειμένου να εφαρμοσθεί ΚΑΡΠΑ, ο ασθενής πρέπει να βρίσκεται σε ένα ασφαλές μέρος, να έχει τοποθετηθεί σε ύπτια θέση πάνω σε επίπεδη και σκληρή επιφάνεια (συνήθως στο πάτωμα ή στο έδαφος) και να εξασφαλισθεί διαθέσιμος χώρος για τον διασώστη που θα γονατίσει δίπλα του.
Πρέπει να αποφεύγεται ο συνωστισμός παρευρισκομένων ατόμων κοντά στο θύμα.
Πρέπει να επιλεγχθούν ένας ως δύο βοηθητικά άτομα για την διενέργεια της ΚΑΡΠΑ ώστε ο διασώστης που εφαρμόζει την ΚΑΡΠΑ να μπορεί να εναλλάσεται κάθε 2 λεπτά από αυτά τα άτομα με στόχο να εξασφαλισθεί καλής ποιότητας εφαρμογή θωρακικών συμπιέσεων.
Κάποιο άλλο άτομο θα μπορούσε κάτω από ιδανικές συνθήκες να αναλάβει τον ρόλο της προστασίας της σκηνής του συμβάντος, απομακρύνοντας τους περίεργους παρευρισκόμενους και διασφαλίζοντας την απαραίτητη προστασία της ιδιωτικότητας του θύματος και τον απαιτούμενο χώρο για την δράση των διασωστών, και παρέχοντας επίσης ψυχολογική υποστήριξη σε τυχόν συγγενικά πρόσωπα του θύματος που παρευρίσκονται στον τόπο του συμβάντος.
Από την στιγμή που φθάνει το ασθενοφόρο επί σκηνής, πρέπει να δίδεται ο έλεγχος και ο συντωνισμός των ενεργειών διάσωσης στο προσωπικό της επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας με σύντομη αναφορά των ενεργειών που έχουν γίνει ως εκείνη την στιγμή από τους πρώτους διασώστες.
Τονίζεται με έμφαση ότι ακόμα και πολύ εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό όπως αναισθησιολόγοι ή εντατικολόγοι δεν μπορούν να λειτουργήσουν στο ιδιαίτερα εχθρικό και δύσκολο εξωνοσοκομειακό περιβάλλον τόσο καλά όσο το ειδικά εκπαιδευμένο και κατάλληλα εξοπλισμένο προσωπικό της επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας.
Πως να χρησιμοποιήσετε τον Αυτόματο Εξωτερικό Απινιδωτή (ΑΕΑ) - How to use an automatic external defibrillator (AED) 

1. Εφάρμοσε τα δυο αυτοκόλλητα ηλεκτρόδια στο στήθος του ασθενούς – Ακολούθησε το ευδιάκριτο διάγραμμα που δείχνει τα σωστά σημεία που πρέπει να κολληθούν τα ηλεκτρόδια: το ένα δεξιά παραστερνικά πάνω από το δεύτερο μεσοπλεύριο διάστημα - το άλλο αριστερά πάνω στο έκτο μεσοπλεύριο διάστημα στο σημείο που τέμνεται με την αριστερή μέση μασχαλιαία γραμμή (δηλαδή διαγράφοντας το μονοπάτι που η ηλκετρική εκκένωση θα διασχίσει δια μέσου της καρδιάς σε περίπτωση απινίδωσης)
2. Πάτησε το πράσινο κουμπί ενεργοποίησης της συσκευής (green “on” button). Διέκοψε την εφαρμογή θωρακικών συμπιέσεων ώστε ο ΑΕΑ να μπορέσει να αναλύσει τον καρδιακό ρυθμό του ασθενούς.
3. Ακολούθησε τις φωνητικές εντολές του ΑΕΑ
· Διασφάλισε κανένας να μην ακουμπά τον ασθενή και ότι ο χώρος που βρίσκεται ο ασθενής είναι ασφαλής (μακρυά από νερά)
· Διασφάλισε η παροχή οξυγόνου να κρατιέται μακρυά από τον ασθενή
· Πίεσε το κόκκινο κουμπί της ηλεκτρικής εκκένωσης (red “shock” button) όταν ακούσεις αυτή την φωνητική οδηγία από τον ΑΕΑ
4. Ξαναξεκίνησε εφαρμογή θωρακικών συμπιέσεων αμέσως, εκτός και αν διαπιστώσεις ότι υπάρχουν σαφή σημάδια ζωής και αντίδρασης.
Εξειδικευμένη Υποστήριξη της Ζωής (Advanced Life Support - ALS)
Η Εξειδικευμένη Υποστήριξη της Ζωής (ALS) είναι ουσιαστικά Βασική Υποστήριξη της Ζωής (Basic Life Support – BLS) μαζί με επεμβατικές τεχνικές όπως η εφαρμογή μη αυτόματης απινίδωσης (manual defibrillation), εξειδικευμένη υποστήριξη του αεραγωγού (advanced airway management), ενδοφλέβιας προσπέλασης, και φαρμακευτικής θεραπείας.
Ο κατάλληλος εξοπλισμός, τα φάρμακα, η γνώση και η εκπαίδευση είναι τα απόλυτα προαπαιτούμενα για την παροχή εξειδικευμένης υποστήριξης της ζωής σε ένα ασθενή, και αυτά είναι διαθέσιμα στα νοσοκομεία ή σε άλλους υγειονομικούς σχηματισμούς καθώς και στα ασθενοφόρα.
Η εκτίμηση του καρδιακού ρυθμού (cardiac rhythm assessment) με την χρήση ενός Αυτόματου Εξωτερικού Απινιδιστή (AED), θα καθορίσει αν οι ασθενείς έχουν ένα απινιδώσιμο ρυθμό (ενδείκνυται η απινίδωση) (shockable rhythm) ή ένα μη-απινιδώσιμο ρυθμό (δεν ενδείκνυται η απινίδωση) (non-shockable rhythm).
Οι ασθενείς με απινιδώσιμο ρυθμό (Κοιλιακή Μαρμαρυγή– Ventricular Fibrillation [VF] ή άσφυγμη Κοιλιακή Ταχυκαρδία – Pulseless Ventricular Tachycardia [VT]) είναι πολύ πιθανό να ωφεληθούν από την εφαρμογή απινίδωσης (χορήγηση ηλεκτρικού ρεύματος από συσκευή απινιδιστή) (defibrillator shock), με την ΚΑΡΠΑ να ξαναξεκινάει αμέσως μετά την εκφόρτιση του απινιδιστή.
Η εφαρμογή προκάρδιας πλήξης (precordial thump) μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε συγκεκριμένες περιπτώσεις ασθενών με άσφυγμη κοιλιακή ταχυκαρδία που παθαίνουν ανακοπή παρουσία ιατρικού προσωπικού (witnessed cardiac arrest), όταν η συσκευή απινιδιστή δεν είναι άμεσα διαθέσιμη. Ο χειρισμός αυτός είναι σχετικά αναποτελεσματικός σε περίπτωση Κοιλιακής Μαρμαρυγής.
Εάν δεν αποκατασταθεί αυτόματη κυκλοφορία (restore of spontaneous circulation – ROSC) μετά την εφαρμογή μερικών απινιδώσεων, τότε πρέπει να χορηγηθεί φαρμακευτική αγωγή με αγγειοσυσπαστικούς παράγοντες (Αδρεναλίνη) και αντιαρρυθμικούς παράγοντες (αμιοδαρόνη).
Σε ασθενείς με αρρυθμίες για τις οποίες δεν ενδείκνυται η εφαρμογή απινίδωσης (non-shockable cardiac rhythms), πρέπει να χορηγείται αδρεναλίνη ή και άλλα φάρμακα ανάλογα με την περίπτωση.
Πρέπει πάντοτε να έχουμε κατά νου αναστρέψιμες αιτίες που οδήγησαν στην εμφάνιση της καρδιακής ανακοπής ώστε να εντοπίζονται και να αντιμετωπίζονται άμεσα. Σ’ αυτές τις περιπτώσεις συγκαταλέγονται η υποξυγοναιμία (υποξία), υπογκαιμία, υπο/υπερθερμία, υπο/υπερκαλιαιμία, πνευμοθώρακας υπό τάσιν (tension pneumothorax), καρδιακός επιπωματισμός (tamponade), τοξίνες (toxins), και θρόμβωση (πνευμονική εμβολή ή έμφραγμα μυοκαρδίου).

Καταληκτικά Συμπεράσματα Η ζωή ενός ασθενούς που κείτεται αναίσθητος, χωρίς να αντιδρά σε ερεθίσματα, και που δεν αναπνέει φυσιολογικά μπορεί να σωθεί με την άμεση εφαρμογή απινίδωσης και καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης (ΚΑΡΠΑ), δηλαδή με την μέθοδο της Βασικής Υποστήριξης της Ζωής [Basic Life Support (BLS)].
Η εφαρμογή καλής ποιότητας θωρακικών συμπιέσεων (δηλαδή βαθειές και γρήγορες θωρακικές συμπιέσεις χωρίς διακοπή – Good Quality Chest Compressions = Uninterrupted, deep and fast chest compressions), σώζει περισσότερες ζωές με καλύτερη νευρολογική έκβαση.
Συσσωρευμένα δεδομένα ενδείξεων για την επιβίωση ασθενών στους οποίους εφαρμόσθηκε αναζωογόνηση, οδήγησαν σε πρόσφατες αλλαγές στο τέλος του 2010 όσον αφορά τα πρωτόκολλα των ενεργειών της Βασικής Υποστήριξης της Ζωής του Αυστραλέζικου Συμβουλίου Αναζωογόνησης (Australian Resuscitation Council), καθιστώντας πλέον την Βασική Υποστήριξη της Ζωής να διδάσκεται και να εφαρμόζεται πιο εύκολα, βελτιώνοντας έτσι τις εκβάσεις των ασθενών που υπέστησαν καρδιακή ανακοπή.
Για την επίτεξη βέλτιστων αποτελεσμάτων, οι επαγγελματίες υγείας χρειάζεται να ενεργοποιηθούν ώστε όσο το δυνατόν περισσότερα μέλη της κοινότητας μέσα στην οποία ζουν, να εκπαιδευτούν και να εξοικοιωθούν στην εφαρμογή ΚΑΡΠΑ και στην χρήση του αυτόματου εξωτερικού απνιδιστή.
Ο καθένας μας πρέπει να θυμάται ότι η ζωή που μπορεί να σώσουμε με την εφαρμογή της Βασικής Υποστήριξης της Ζωής, μπορεί να είναι η ζωή ενός προσφιλούς σε εμάς προσώπου από τον οικογενειακό μας περίγυρο.
Σημεία – Κλειδιά (Key Points) · Η Βασική Υποστήριξη της Ζωής τώρα είναι πιο απλοποιημένη και πιο εύκολη στην εφαρμογή της.
· Οποιαδήποτε προσπάθεια εφαρμογής καρδιοπνευμονικής αναζωογόνησης (ΚΑΡΠΑ) - (Cardiopulmonary Resuscitation – CPR), συμπεριλαμβανομένης και της ΚΑΡΠΑ μόνο με εφαρμογή συμπιέσεων (Compression-only CPR), είναι προτιμότερη παρά να μην εφαρμόζεται καθόλου ΚΑΡΠΑ.
· Η ΚΑΡΠΑ μόνο με εφαρμογή συμπιέσεων έχει δείξει ότι είναι αποτελεσματική.
· Οι αρχικές εμφυσήσεις διάσωσης (rescue breaths) είναι σημαντικές μόνο στα βρέφη και στα παιδιά.
Χρήσιμες Παραπομπές
• The Australian Resuscitation Council provides various flowcharts free of charge on its website.
These include the following:
• Basic life support flowchart (titled ‘Basic life support’)
www.resus.org.au/public/arc_basic_life_support.pdf
• Adult cardiorespiratory arrest flowchart (titled ‘Advanced life support for adults’)
www.resus.org.au/public/arc_adult_cardiorespiratory_arrest.pdf
• Paediatric cardiorespiratory arrest flowchart (titled ‘Advanced life support for infants and children’)
www.resus.org.au/public/ arc_paediatric_cardiorespiratory_arrest.pdf
• Resuscitation flowchart (titled ‘Newborn life support’)
www.resus.org.au/public/arc_neonatal_flowchart.pdf