Αιτιολογία – Παθοφυσιολογία – Διαφορική ΔιάγνωσηΗ παθογένεση της βίαιης συμπεριφοράς δεν είναι απολύτως ξεκάθαρη, όπως αποδεικνύεται από την πληθώρα των θεωρητικών υποθέσεων που επιχειρούν να την εξηγήσουν.
Στην προτεινόμενη αιτιολογία συμπεριλαμβάνονται πολλοί παράγοντες όπως περιβαλλοντικές ή πολιτισμικές-κοινωνικές συνθήκες, διαπροσωπικές σχέσεις, βιοχημικοί και ηλεκτρικοί παράγοντες, γενετικές ανωμαλίες (ΧΥΥ άρρενες), ορμονικές διαταραχές και διαταραχές νευροδιαβιβαστών, και τέλος διαταραχές κατάχρησης ουσιών και αλκοόλης.
Ψυχιατρικές παθήσεις και Κατάχρηση ΟυσιώνΗ ύπαρξη γνωστής ψυχιατρικής πάθησης αποτελεί ξεκάθαρο παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση βίας στο ΤΕΠ.
Οι πιο συχνές ψυχιατρικές παθήσεις που μπορεί να εκδηλωθούν με βίαιη και επιθετική συμπεριφορά στο ΤΕΠ είναι: η σχιζοφρένεια παρανοϊκού και μη παρανοϊκού τύπου, οι διαταραχές προσωπικότητας (αντικοινωνικός τύπος και οριακός τύπος), η μανία, και η ψυχωσική κατάθλιψη.
Οι ασθενείς με σχιζοφρένεια παρανοϊκού τύπου μπορεί να νομίζουν ότι το προσωπικό του ΤΕΠ επιδιώκει να τους βλάψει. Ιδιαίτερα ανησυχητικές είναι οι περιπτώσεις με ακουστικές ψευδαισθήσεις (ψευδαισθήσεις διαταγής), που παροτρύνουν επιτακτικά τους ασθενείς να βλάψουν άλλους ανθρώπους.
Οι ασθενείς με διαταραχές προσωπικότητας αντικοινωνικού και οριακού τύπου μπορεί να εκλάβουν ως προσβλητικές υπαρκτές ή φανταστικές εκφράσεις που εκφέρονται από άλλους και τυπικά δεν αισθάνονται ενοχές για τις βίαιες πράξεις τους.
Οι μανιακοί ασθενείς είναι ειδικά επικίνδυνοι λόγω της συναισθηματικής τους αστάθειας. Η υπερβολική καταδεκτικότητα και φιλοφροσύνη μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε επιθετική δράση.
Η ένταση της επιθετικότητας που σχετίζεται με τις ψυχιατρικές παθήσεις είναι αμφισβητήσιμη. Σε μια πρόσφατη μελέτη που παρακολούθησε ψυχιατρικούς ασθενείς για ένα χρόνο μετά την λήψη εξιτηρίου από ψυχιατρική κλινική, δεν εντοπίστηκε σημαντική διαφορά στη συχνότητα εμφάνισης επιθετικής συμπεριφοράς μεταξύ των ψυχιατρικών ασθενών και άλλων ατόμων που ζούσαν στην ίδια περιοχή, με εξαίρεση άτομα με προβλήματα από κατάχρηση αλκοόλης και άλλων ουσιών.
Προβλήματα από κατάχρηση ουσιών ή αλκοόλης αυξάνουν σημαντικά την συχνότητα εμφάνισης βίαιης συμπεριφοράς τόσο σε ψυχιατρικούς όσο και σε μη ψυχιατρικούς ασθενείς, εύρημα που επιβεβαιώνεται και από την τρέχουσα έρευνα για το φαινόμενο της βίας.
Ασθενείς με ψυχιατρικές διαταραχές και ταυτόχρονα πρόβλημα από κατάχρηση ουσιών ή αλκοόλης ονομάζονται ασθενείς «διπλής διάγνωσης» (“dual-diagnosis”), και είναι συχνά πολύ επιθετικοί.
Βιολογικό Υπόστρωμα της Βίας
Μειωμένη σεροτονινεργική δράση μπορεί να προάγει την επιθετικότητα απέναντι τόσο στον ίδιο τον ασθενή όσο και στους άλλους.
Χαμηλά επίπεδα 5-υδροξυ-ινδολο-ακετοξικού οξέος (5-HIAA), μεταβολίτη της σεροτονίνης, στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ), σχετίζονται με βίαιες αυτοκτονίες και δολοφονίες.
Τα επίπεδα σεροτονίνης στο ολικό αίμα έχουν σχετισθεί σημαντικά με την βίαιη συμπεριφορά στους άνδρες αλλά όχι στις γυναίκες.
Η γενικευμένη εγκεφαλική δυσλειτουργία μπορεί επίσης να προδιαθέσει σε βίαιη συμπεριφορά διασπώντας τον μηχανισμό αυτοελέγχου ή αναστολής της επιθετικότητας.
Μελέτες σε ζώα και ανθρώπους που υπέστησαν εγκεφαλικά επεισόδια καταδεικνύουν το φλοιό της προμετωπιαίας και της κροταφικής περιοχής ως εμπλεκόμενους στην παθογένεση του φαινομένου.
Σε μια μελέτη δραστών ανθρωποκτονίας με την χρήση τομογραφίας εκπομπής ποζιτρονίων (PET-Scan), καταδείχθηκε μειωμένος μεταβολισμός γλυκόζης σε επιλεγμένες περιοχές του εγκεφάλου.
ΧΥΥ άρρενες παρουσιάζουν τεκμηριωμένα αυξημένη συχνότητα επιθετικής συμπεριφοράς.
Αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης στους άνδρες καθώς επίσης και ορμονικές διακυμάνσεις στις γυναίκες (προ-εμμηνορρυσιακό σύνδρομο) έχουν ενοχοποιηθεί ως παθογενετικοί μηχανισμοί.
Παθολογικές συγκεντρώσεις ιχνοστοιχείων όπως ψευδαργύρου και χαλκού έχουν επίσης συσχετισθεί με βίαιη συμπεριφορά σε νεαρούς άνδρες.
Παθολογικές Νόσοι και Βία
Τα αίτια της διαταραγμένης συμπεριφοράς συχνά υποδιαιρούνται σε λειτουργικά (ψυχιατρικά) και οργανικά (παθολογικά).
Αυτοί οι όροι επικρατούν παρά την αυξανόμενη αναγνώριση του ρόλου της βιολογικής (νευροχημικής) αιτιοπαθολογίας για την εξήγηση της εμφάνισης των ψυχιατρικών νοσημάτων.
Για τον ιατρό της επείγουσας ιατρικής, αυτό το δίλημμα είναι συγκεκριμένο και όχι σημασιολογικό.
Το ερώτημα είναι: «Χρειάζεται αυτός ο βίαιος και επιθετικός ασθενής κάποια ιατρική παρέμβαση (όπως π.χ. ενδοφλέβια αντιβιοτικά για μηνιγγίτιδα, κρανιοανάτρηση για αποσυμπίεση υποσκληριδίου αιματώματος) ή απλά ψυχιατρική νοσηλεία;»
Η διάκριση μεταξύ παθολογικών και ψυχιατρικών αιτίων στην εμφάνιση βίαιης συμπεριφοράς έχει μεγάλη σημασία.
Η διευθέτηση ενός τέτοιου ασθενή με εισαγωγή του στη Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας ή απλώς στην ψυχιατρική κλινική μπορεί να είναι απόφαση ζωής ή θανάτου.
Ο διαχωρισμός των λειτουργικών από τις οργανικές παθήσεις αποτελεί πρόκληση αλλά και ουσιαστική υποχρέωση του ιατρού της επείγουσας ιατρικής όταν αντιμετωπίζει ένα βίαιο ασθενή.
Ακόμη και ο ασθενής με προηγούμενο ψυχιατρικό ιστορικό δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι έχει μια καθαρά ψυχιατρική διάγνωση μέχρι να αποκλεισθεί η συνύπαρξη κάποιου άλλου οργανικού προβλήματος.
Οι οργανικές αιτίες της βίαιης συμπεριφοράς είναι συχνά αναστρέψιμες’ η διόρθωση της υποκείμενης διαταραχής μπορεί να εξαλείψει τα συμπτώματα και να προλάβει ιατρογενείς βλάβες λόγω μη απαιτούμενης θεραπείας, όπως π.χ. καταστολή ή καθήλωση.
Πιο σημαντικό όμως είναι το γεγονός ότι οι ασθενείς που εμφανίζουν βίαιη συμπεριφορά λόγω κάποιας οξείας παθολογικής κατάστασης μπορεί να επιδεινωθούν ραγδαία.
Εάν ο ιατρός στο ΤΕΠ παραβλέψει κάποια σοβαρή παθολογική κατάσταση, αυτή δεν πρόκειται να βρεθεί από τον ψυχίατρο.
Παρά το γεγονός ότι και οι ψυχίατροι έχουν διδαχθεί κατά την διάρκεια των ιατρικών τους σπουδών να κάνουν κλινική εξέταση εντούτοις κανένας από αυτούς δεν εξετάζει κλινικά τον ασθενή.
Η βίαιη συμπεριφορά μπορεί να οφείλεται σε διάφορες απειλητικές για την ζωή καταστάσεις.
Στο ΤΕΠ, η κατάχρηση ουσιών και η τοξικότητα ή / και το στερητικό σύνδρομο από αλκοόλη είναι οι πιο συνηθισμένες διαγνώσεις στις περιπτώσεις βίαιων και επιθετικών ασθενών.
Οι υπερήλικες ασθενείς με πρωτοεμφανιζόμενη ψύχωση πρέπει πάντοτε να θεωρούνται ως πάσχοντες από παθολογική κατάσταση οργανικής αιτιολογίας.
Εκτός από τις λοιμώδεις, τις τραυματικές και τις μεταβολικές αιτίες, πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν και ιατρογενείς αιτίες από αλληλεπιδράσεις ή ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων, στην κατηγορία των ηλικιωμένων ασθενών.
Σχεδόν το 20% των ηλικιωμένων ασθενών που προσκομίζονται στο ΤΕΠ για επείγουσα ψυχιατρική εκτίμηση μπορεί να πάσχουν από κάποιου είδους φαρμακευτική αλληλεπίδραση ή ανεπιθύμητη ενέργεια.
Το μνημοτεχνικό ακρωνύμιο FIND ME (Functional, Infectious, Neurologic, Drugs, Metabolic, and Endocrine) είναι επιβοηθητικό στην υπενθύμιση της διαφορικής διάγνωσης των αιτίων της βίαιης συμπεριφοράς.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1. ΔΙΑΓΝΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΒΙΑΙΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ (“FIND ME”).
Functional (Λειτουργικά αίτια)
Ψυχιατρικά Προβλήματα
• Σχιζοφρένεια
• Παρανοϊκός Ιδεασμός
• Κατατονική διέγερση
• Μανία
• Διαταραχές Προσωπικότητας
• Αντικοινωνικός τύπος προσωπικότητας
• Οριακός τύπος προσωπικότητας
• Διαταραχή Μετατραυματικού Άγχους
Αδυναμία ή λανθασμένος τρόπος επικοινωνίαςΦόβος απόρριψης
Φόβος εξάρτησης
Νοσοφοβία
Ενοχή για τον ρόλο στην διαδικασία της νόσου
Αμοιβαία εχθρότητα
Infectious (Λοιμώδη νοσήματα)Λοίμωξη ΚΝΣ
Μηνιγγίτιδα
Εγκεφαλίτιδα
Σήψη
Neurologic (Νευρολογικά νοσήματα)
Κρανιοεγκεφαλική Κάκωση / Εγκεφαλική Αιμορραγία
Επιληψία (ειδικά κροταφικού λοβού)
Μετακριτική Φάση
Νεοπλάσματα
Αγγειΐτιδα
Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο
Άνοια που σχετίζεται με AIDS
Άνοια (Alzheimer’s)
Drug-Related (Φαρμακευτικά αίτια)Τοξίκωση από αλκοόλη / Στερητικό Σύνδρομο Αλκοόλης
Αμφεταμίνες
Κοκαΐνη
Φαινκυκλιδίνη (PCP)
Διαιθυλαμίδη του Λυσεργικού Οξέος (LSD)
Γάμμα – Υδρόξυ – Βουτυρικό (GHB)
Υπέρβαση δοσολογίας / Τοξικότητα Φαρμάκων
Σύνδρομο Στέρησης ναρκωτικών / βενζοδιαζεπινών
Ανεπιθύμητη ενέργεια φαρμάκων
Τοξίκωση / Στερητικό Σύνδρομο από ηρεμιστικά – υπνωτικά
Αντιχολινεργικά
Αρωματικοί Υδρογονάνθρακες
Αναβολικά στεροειδή
Metabolic (Μεταβολικά αίτια)Ηλεκτρολυτικές διαταραχές
Υποθερμία / Υπερπυρεξία
Αναιμία
Ανεπάρκεια Βιταμινών (B1, B6, B12, φυλλικό οξύ)
Εγκεφαλοπάθεια Wernicke’s
Υποξία
Υπερτασική Εγκεφαλοπάθεια
Endocrine (Ενδοκρινικά αίτια)Υπογλυκαιμία
Θυρεοτοξική κρίση
Νόσος Cushing’s
(Adapted from:
1) Young, GP in “The agitated patient in the emergency department”. Emerg Med Clin North Am 1987; 5(4):765; and
2) Moore GP, Jackimczyk in “The violent patient”. Rosen P, Barkin R, eds. Emergency Medicine: Concepts and Clinical Practice, ed 4, vol 3. St. Louis, MO: Mosby Year Book, Inc.;1998:2871-2879).
Στην προτεινόμενη αιτιολογία συμπεριλαμβάνονται πολλοί παράγοντες όπως περιβαλλοντικές ή πολιτισμικές-κοινωνικές συνθήκες, διαπροσωπικές σχέσεις, βιοχημικοί και ηλεκτρικοί παράγοντες, γενετικές ανωμαλίες (ΧΥΥ άρρενες), ορμονικές διαταραχές και διαταραχές νευροδιαβιβαστών, και τέλος διαταραχές κατάχρησης ουσιών και αλκοόλης.
Ψυχιατρικές παθήσεις και Κατάχρηση ΟυσιώνΗ ύπαρξη γνωστής ψυχιατρικής πάθησης αποτελεί ξεκάθαρο παράγοντα κινδύνου για εμφάνιση βίας στο ΤΕΠ.
Οι πιο συχνές ψυχιατρικές παθήσεις που μπορεί να εκδηλωθούν με βίαιη και επιθετική συμπεριφορά στο ΤΕΠ είναι: η σχιζοφρένεια παρανοϊκού και μη παρανοϊκού τύπου, οι διαταραχές προσωπικότητας (αντικοινωνικός τύπος και οριακός τύπος), η μανία, και η ψυχωσική κατάθλιψη.
Οι ασθενείς με σχιζοφρένεια παρανοϊκού τύπου μπορεί να νομίζουν ότι το προσωπικό του ΤΕΠ επιδιώκει να τους βλάψει. Ιδιαίτερα ανησυχητικές είναι οι περιπτώσεις με ακουστικές ψευδαισθήσεις (ψευδαισθήσεις διαταγής), που παροτρύνουν επιτακτικά τους ασθενείς να βλάψουν άλλους ανθρώπους.
Οι ασθενείς με διαταραχές προσωπικότητας αντικοινωνικού και οριακού τύπου μπορεί να εκλάβουν ως προσβλητικές υπαρκτές ή φανταστικές εκφράσεις που εκφέρονται από άλλους και τυπικά δεν αισθάνονται ενοχές για τις βίαιες πράξεις τους.
Οι μανιακοί ασθενείς είναι ειδικά επικίνδυνοι λόγω της συναισθηματικής τους αστάθειας. Η υπερβολική καταδεκτικότητα και φιλοφροσύνη μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε επιθετική δράση.
Η ένταση της επιθετικότητας που σχετίζεται με τις ψυχιατρικές παθήσεις είναι αμφισβητήσιμη. Σε μια πρόσφατη μελέτη που παρακολούθησε ψυχιατρικούς ασθενείς για ένα χρόνο μετά την λήψη εξιτηρίου από ψυχιατρική κλινική, δεν εντοπίστηκε σημαντική διαφορά στη συχνότητα εμφάνισης επιθετικής συμπεριφοράς μεταξύ των ψυχιατρικών ασθενών και άλλων ατόμων που ζούσαν στην ίδια περιοχή, με εξαίρεση άτομα με προβλήματα από κατάχρηση αλκοόλης και άλλων ουσιών.
Προβλήματα από κατάχρηση ουσιών ή αλκοόλης αυξάνουν σημαντικά την συχνότητα εμφάνισης βίαιης συμπεριφοράς τόσο σε ψυχιατρικούς όσο και σε μη ψυχιατρικούς ασθενείς, εύρημα που επιβεβαιώνεται και από την τρέχουσα έρευνα για το φαινόμενο της βίας.
Ασθενείς με ψυχιατρικές διαταραχές και ταυτόχρονα πρόβλημα από κατάχρηση ουσιών ή αλκοόλης ονομάζονται ασθενείς «διπλής διάγνωσης» (“dual-diagnosis”), και είναι συχνά πολύ επιθετικοί.
Βιολογικό Υπόστρωμα της Βίας
Μειωμένη σεροτονινεργική δράση μπορεί να προάγει την επιθετικότητα απέναντι τόσο στον ίδιο τον ασθενή όσο και στους άλλους.
Χαμηλά επίπεδα 5-υδροξυ-ινδολο-ακετοξικού οξέος (5-HIAA), μεταβολίτη της σεροτονίνης, στο εγκεφαλονωτιαίο υγρό (ΕΝΥ), σχετίζονται με βίαιες αυτοκτονίες και δολοφονίες.
Τα επίπεδα σεροτονίνης στο ολικό αίμα έχουν σχετισθεί σημαντικά με την βίαιη συμπεριφορά στους άνδρες αλλά όχι στις γυναίκες.
Η γενικευμένη εγκεφαλική δυσλειτουργία μπορεί επίσης να προδιαθέσει σε βίαιη συμπεριφορά διασπώντας τον μηχανισμό αυτοελέγχου ή αναστολής της επιθετικότητας.
Μελέτες σε ζώα και ανθρώπους που υπέστησαν εγκεφαλικά επεισόδια καταδεικνύουν το φλοιό της προμετωπιαίας και της κροταφικής περιοχής ως εμπλεκόμενους στην παθογένεση του φαινομένου.
Σε μια μελέτη δραστών ανθρωποκτονίας με την χρήση τομογραφίας εκπομπής ποζιτρονίων (PET-Scan), καταδείχθηκε μειωμένος μεταβολισμός γλυκόζης σε επιλεγμένες περιοχές του εγκεφάλου.
ΧΥΥ άρρενες παρουσιάζουν τεκμηριωμένα αυξημένη συχνότητα επιθετικής συμπεριφοράς.
Αυξημένα επίπεδα τεστοστερόνης στους άνδρες καθώς επίσης και ορμονικές διακυμάνσεις στις γυναίκες (προ-εμμηνορρυσιακό σύνδρομο) έχουν ενοχοποιηθεί ως παθογενετικοί μηχανισμοί.
Παθολογικές συγκεντρώσεις ιχνοστοιχείων όπως ψευδαργύρου και χαλκού έχουν επίσης συσχετισθεί με βίαιη συμπεριφορά σε νεαρούς άνδρες.
Παθολογικές Νόσοι και Βία
Τα αίτια της διαταραγμένης συμπεριφοράς συχνά υποδιαιρούνται σε λειτουργικά (ψυχιατρικά) και οργανικά (παθολογικά).
Αυτοί οι όροι επικρατούν παρά την αυξανόμενη αναγνώριση του ρόλου της βιολογικής (νευροχημικής) αιτιοπαθολογίας για την εξήγηση της εμφάνισης των ψυχιατρικών νοσημάτων.
Για τον ιατρό της επείγουσας ιατρικής, αυτό το δίλημμα είναι συγκεκριμένο και όχι σημασιολογικό.
Το ερώτημα είναι: «Χρειάζεται αυτός ο βίαιος και επιθετικός ασθενής κάποια ιατρική παρέμβαση (όπως π.χ. ενδοφλέβια αντιβιοτικά για μηνιγγίτιδα, κρανιοανάτρηση για αποσυμπίεση υποσκληριδίου αιματώματος) ή απλά ψυχιατρική νοσηλεία;»
Η διάκριση μεταξύ παθολογικών και ψυχιατρικών αιτίων στην εμφάνιση βίαιης συμπεριφοράς έχει μεγάλη σημασία.
Η διευθέτηση ενός τέτοιου ασθενή με εισαγωγή του στη Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας ή απλώς στην ψυχιατρική κλινική μπορεί να είναι απόφαση ζωής ή θανάτου.
Ο διαχωρισμός των λειτουργικών από τις οργανικές παθήσεις αποτελεί πρόκληση αλλά και ουσιαστική υποχρέωση του ιατρού της επείγουσας ιατρικής όταν αντιμετωπίζει ένα βίαιο ασθενή.
Ακόμη και ο ασθενής με προηγούμενο ψυχιατρικό ιστορικό δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι έχει μια καθαρά ψυχιατρική διάγνωση μέχρι να αποκλεισθεί η συνύπαρξη κάποιου άλλου οργανικού προβλήματος.
Οι οργανικές αιτίες της βίαιης συμπεριφοράς είναι συχνά αναστρέψιμες’ η διόρθωση της υποκείμενης διαταραχής μπορεί να εξαλείψει τα συμπτώματα και να προλάβει ιατρογενείς βλάβες λόγω μη απαιτούμενης θεραπείας, όπως π.χ. καταστολή ή καθήλωση.
Πιο σημαντικό όμως είναι το γεγονός ότι οι ασθενείς που εμφανίζουν βίαιη συμπεριφορά λόγω κάποιας οξείας παθολογικής κατάστασης μπορεί να επιδεινωθούν ραγδαία.
Εάν ο ιατρός στο ΤΕΠ παραβλέψει κάποια σοβαρή παθολογική κατάσταση, αυτή δεν πρόκειται να βρεθεί από τον ψυχίατρο.
Παρά το γεγονός ότι και οι ψυχίατροι έχουν διδαχθεί κατά την διάρκεια των ιατρικών τους σπουδών να κάνουν κλινική εξέταση εντούτοις κανένας από αυτούς δεν εξετάζει κλινικά τον ασθενή.
Η βίαιη συμπεριφορά μπορεί να οφείλεται σε διάφορες απειλητικές για την ζωή καταστάσεις.
Στο ΤΕΠ, η κατάχρηση ουσιών και η τοξικότητα ή / και το στερητικό σύνδρομο από αλκοόλη είναι οι πιο συνηθισμένες διαγνώσεις στις περιπτώσεις βίαιων και επιθετικών ασθενών.
Οι υπερήλικες ασθενείς με πρωτοεμφανιζόμενη ψύχωση πρέπει πάντοτε να θεωρούνται ως πάσχοντες από παθολογική κατάσταση οργανικής αιτιολογίας.
Εκτός από τις λοιμώδεις, τις τραυματικές και τις μεταβολικές αιτίες, πρέπει να λαμβάνονται υπ’ όψιν και ιατρογενείς αιτίες από αλληλεπιδράσεις ή ανεπιθύμητες ενέργειες φαρμάκων, στην κατηγορία των ηλικιωμένων ασθενών.
Σχεδόν το 20% των ηλικιωμένων ασθενών που προσκομίζονται στο ΤΕΠ για επείγουσα ψυχιατρική εκτίμηση μπορεί να πάσχουν από κάποιου είδους φαρμακευτική αλληλεπίδραση ή ανεπιθύμητη ενέργεια.
Το μνημοτεχνικό ακρωνύμιο FIND ME (Functional, Infectious, Neurologic, Drugs, Metabolic, and Endocrine) είναι επιβοηθητικό στην υπενθύμιση της διαφορικής διάγνωσης των αιτίων της βίαιης συμπεριφοράς.
ΠΙΝΑΚΑΣ 1. ΔΙΑΓΝΩΣΕΙΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΒΙΑΙΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ (“FIND ME”).
Functional (Λειτουργικά αίτια)
Ψυχιατρικά Προβλήματα
• Σχιζοφρένεια
• Παρανοϊκός Ιδεασμός
• Κατατονική διέγερση
• Μανία
• Διαταραχές Προσωπικότητας
• Αντικοινωνικός τύπος προσωπικότητας
• Οριακός τύπος προσωπικότητας
• Διαταραχή Μετατραυματικού Άγχους
Αδυναμία ή λανθασμένος τρόπος επικοινωνίαςΦόβος απόρριψης
Φόβος εξάρτησης
Νοσοφοβία
Ενοχή για τον ρόλο στην διαδικασία της νόσου
Αμοιβαία εχθρότητα
Infectious (Λοιμώδη νοσήματα)Λοίμωξη ΚΝΣ
Μηνιγγίτιδα
Εγκεφαλίτιδα
Σήψη
Neurologic (Νευρολογικά νοσήματα)
Κρανιοεγκεφαλική Κάκωση / Εγκεφαλική Αιμορραγία
Επιληψία (ειδικά κροταφικού λοβού)
Μετακριτική Φάση
Νεοπλάσματα
Αγγειΐτιδα
Αγγειακό Εγκεφαλικό Επεισόδιο
Άνοια που σχετίζεται με AIDS
Άνοια (Alzheimer’s)
Drug-Related (Φαρμακευτικά αίτια)Τοξίκωση από αλκοόλη / Στερητικό Σύνδρομο Αλκοόλης
Αμφεταμίνες
Κοκαΐνη
Φαινκυκλιδίνη (PCP)
Διαιθυλαμίδη του Λυσεργικού Οξέος (LSD)
Γάμμα – Υδρόξυ – Βουτυρικό (GHB)
Υπέρβαση δοσολογίας / Τοξικότητα Φαρμάκων
Σύνδρομο Στέρησης ναρκωτικών / βενζοδιαζεπινών
Ανεπιθύμητη ενέργεια φαρμάκων
Τοξίκωση / Στερητικό Σύνδρομο από ηρεμιστικά – υπνωτικά
Αντιχολινεργικά
Αρωματικοί Υδρογονάνθρακες
Αναβολικά στεροειδή
Metabolic (Μεταβολικά αίτια)Ηλεκτρολυτικές διαταραχές
Υποθερμία / Υπερπυρεξία
Αναιμία
Ανεπάρκεια Βιταμινών (B1, B6, B12, φυλλικό οξύ)
Εγκεφαλοπάθεια Wernicke’s
Υποξία
Υπερτασική Εγκεφαλοπάθεια
Endocrine (Ενδοκρινικά αίτια)Υπογλυκαιμία
Θυρεοτοξική κρίση
Νόσος Cushing’s
(Adapted from:
1) Young, GP in “The agitated patient in the emergency department”. Emerg Med Clin North Am 1987; 5(4):765; and
2) Moore GP, Jackimczyk in “The violent patient”. Rosen P, Barkin R, eds. Emergency Medicine: Concepts and Clinical Practice, ed 4, vol 3. St. Louis, MO: Mosby Year Book, Inc.;1998:2871-2879).
