Πολλαπλή Σκλήρυνση (Multiple Sclerosis - MS): 10 πράγματα που πρέπει να γνωρίζει ο μη ειδικός ιατρός.
By Aliza Ben-Zacharia, DrNP, ANP-BC
Dr. Ben-Zacharia is Neurology Teaching Assistant and a Nurse Practitioner at The Corinne Goldsmith Dickinson Center for Multiple Sclerosis at The Mount Sinai Medical Center in New York City.
1] Η Πολλαπλή Σκλήρυνση (Σκλήρυνση κατά πλάκας) είναι μια προοδευτικά επιδεινούμενη ασθένεια, και γι' αυτό τον λόγο είναι πολύ σημαντικό οι ασθενείς να είναι πειθαρχημένοι στη λήψη αγωγής με τροποποιητικούς της ασθένειας παράγοντες (σε ενέσιμη μορφή ή σε από του στόματος φάρμακο) και στην τακτική τους παρακολούθηση από ομάδα ειδικών για την αντιμετώπιση της νόσου.
2] Κατανοείστε τις δράσεις των νεομφανιζόμενων θεραπειών για την Σκλήρυνση κατά πλάκας, οι οποίες μπορούν να καταστείλουν το ανοσοποιητικό σύστημα και να οδηγήσουν στην εμφάνιση λοιμώξεων ή να τροποποιήσουν το ανοσοποιητικό σύστημα με τέτοιο τρόπο ώστε να αυξάνεται ο κίνδυνος εμφάνισης νεοπλασμάτων. Μην υποεκτιμάτε την σπουδαιότητα της παρακολούθησης των ασθενών με διενέργεια εξετάσεων γενικής αίματος, βιοχημείας πλάσματος και ηπατικών ενζύμων.
3] Μάθετε την συσχέτιση και το παράδοξο της μη συσχέτισης μεταξύ επιδείνωσης της νόσου και των ευρημάτων στην μαγνητική τομογραφία (MRI). Επιπρόσθετα, κατανοείστε την συσχέτιση μεταξύ των συμπτωμάτων της νόσου και των βλαβών στο νωτιαίο μυελό που συνήθως οδηγούν σε απώλεια λειτουργικότητας.
Αυτή είναι μια μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου ενός ασθενούς με πολλαπλή σκλήρυνση από 10-ετίας με πρόσφατη μετάπτωση από διαλειπόντως - υποτροπιάζουσα πορεία (relapsing-remitting course) σε δευτερογενώς επιδεινούμενη πορεία (secondary progressive course). Η τεχνική απεικόνισης FLAIR του εγκεφάλου δείχνει συρρέουσες βλάβες τυπικές για σκλήρυνση κατά πλάκας, με περικοιλιακή και φλοιώδη εντόπιση (periventricular and juxtacortical lesions).
* FLAIR: Fluid-Attenuated Inversion Recovery (Ανάστροφη ανάκτηση εξασθενημένης σκιαγράφησης υγρού).
4] Τα συμπτώματα της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας μπορεί να έχουν διακυμάνσεις διαλειπόντως και οι ασθενείς να έχουν ¨άσχημες¨ ή "καλές" μέρες. Αυτό δεν σημαίνει ότι η νόσος τους χειροτερεύει. Η αυξημένη θερμοκρασία του σώματος λόγω stress, σωματικής άσκησης ή λόγω κάποιου κρυολογήματος, μερικές φορές προκαλεί παροδική έξαρση των συμπτωμάτων, κατάσταση που είναι γνωστή με τον όρο Uhthoff's phenomenon.
5] Τα συμπτώματα της Σκλήρυνσης κατά Πλάκας μπορεί να δημιουργήσουν ένα φαύλο κύκλο. Ως εκ τούτου ο γιατρός μπορεί να χρειάζεται να θεραπεύσει πρωτογενή (αρχικά) συμπτώματα της νόσου τα οποία προκαλούν δευτερογενώς άλλα ενοχλήματα. Για παράδειγμα, πρέπει να αντιμετωπίζεται το σύμπτωμα της κόπωσης το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε νοητική δυσλειτουργία ή κατάθλιψη.
6] Όλα τα συμπτώματα του ασθενούς δεν σχετίζονται υποχρεωτικά με την Πολλαπλή Σκλήρυνση. Πρέπει να γίνεται έλεγχος και για άλλες αιτίες που μπορεί να προκαλέσουν αυτά τα συμπτώματα. Για παράδειγμα, η κόπωση που νοιώθει ο ασθενής μπορεί να οφείλεται σε υποθυρεοειδισμό ή αναιμία.
7] Επιχειρείται θεραπεία των συμπτωμάτων με μη-φαραμακολογικά μέσα αρχικά και στη συνέχεια χρησιμοποιούνται φάρμακα. Παραπομπή του ασθενούς για φυσική αποκατάσταση και επιστράτευση άλλων μεθόδων για την διατήρηση της βέλτιστης δυνατής λειτουργίας και αισθήματος ευεξίας.
8] Πάντα πρέπει να ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος της λοίμωξης, ο οποίος μπορεί να πυροδοτήσει ένα επεισόδιο έξαρσης της νόσου (MS attack). Μπορεί να πρόκειται για ψευδοϋποτροπή (pseudorelapse) ή για πραγματικό επεισόδιο υποτροπής. Οι λοιμώξεις μπορεί να πυροδοτήσουν πραγματική υποτροπή, και στην περίπτωση αυτή απαιτείται ταυτόχρονη θεραπεία της λοίμωξης αλλά και της ίδιας της υποτροπής με πιο στενή παρακολούθηση του ασθενούς. Οι ασθενείς συνήθως εμφανίζουν έξαρση των συμπτωμάτων της νόσου κατά την διάρκεια της λοίμωξης, τα οποία υποχωρούν, με τον ασθενή να επιστρέφει στην συνηθισμένη του κατάσταση μετά την θεραπεία της λοίμωξης. Σε αυτή την περίπτωση μιλάμε για ψευδοϋποτροπή. Η ψευδοϋποτροπή συμβαίνει συχνά σε κατάσταση αυξημένου stress ή σωματικής καταπόνησης ενώ παρατηρείται επίσης και σε υψηλό πυρετό.
Επειδή οι λοιμώξεις μπορούν να πυροδοτήσουν και πραγματική υποτροπή, συνιστάται οι ασθενείς να εμβολιάζονται έναντι της γρίπης αλλά και έναντι του πνευμονιοκόκκου (Pneumovax) εάν βρίσκονται σε κατηγορία υψηλού κινδύνου (ηλικιωμένοι, πάσχοντες από άσθμα, κ.λ.π.). Τα εμβόλια με "ζωντανούς" εξασθενημένους ιούς συνήθως δεν συνιστώνται αλλά είναι σημαντικό να λαμβάνεται η γνώμη των ειδικών στην ομάδα αντιμετώπισης και να συζητώνται θέματα οφέλους - κινδύνου για διενέργεια εμβολιασμών ειδικά μάλιστα αν πρόκειται ο ασθενής να ταξιδέψει σε χώρες όπου απαιτούνται τέτοιοι εμβολιασμοί.
9] Υπογράμμιση της σημασίας της υγιεινής διατροφής και της φυσικής άσκησης και δραστηριότητας. Συμβουλέψτε τον ασθενή να αυξήσει σταδιακά την σωματική του άσκηση και την φυσική του δραστηριότητα με ταυτόχρονη λήψη μέτρων για την μείωση της θερμοκρασίας του σώματος με την λήψη δροσερών υγρών ή με την χρήση άλλων μέσων.
10] Παραπομπή του ασθενούς για ψυχολογική υποστήριξη και συμβουλευτική (psychological counseling) ειδικά αν αυτός εμφανίζεται με ψυχοκοινωνικού και συναισθηματικού τύπου συμπτώματα τα οποία είναι συνηθισμένα στην Πολλαπλή Σκλήρυνση λόγω βιοχημικών αλλαγών στον εγκέφαλο, της αλλαγής στον τρόπο ζωής, αλλά και λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών από τα χορηγούμενα φάρμακα.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου
Μπορείτε να υποβάλλετε σχόλια χρησιμοποιώντας κόσμιες εκφράσεις σεβόμενοι πάντα την προσωπικότητα των άλλων.