ΑΝΑΤΟΜΙΚΟΙ ΟΡΟΙ ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΘΕΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΚΙΝΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΣΩΜΑΤΟΣ
ANATOMICAL POSITION OF HUMAN BODY - TERMS RELATED TO
POSTURE AND MOVEMENT.
Η
ανατομική θέση του σώματος – Ανατομικοί όροι σχετικά με την θέση του ανθρωπίνου
σώματος.
Η
σχέση της θέσης ενός μέλους του σώματος σε αναφορά με κάποιο άλλο περιγράφεται
με την χρήση ανατομικών όρων.
Σαν
ανατομική θέση του ανθρωπίνου
σώματος θεωρείται η όρθια θέση με τα κάτω άκρα παράλληλα και τα
άνω άκρα στα πλάγια του κορμού με τις παλάμες και το πρόσωπο γυρισμένα προς τα
εμπρός.
Παίρνοντας
αυτή την θέση σαν θέση αναφοράς όποιο μέλος του σώματος απομακρύνεται από το
έδαφος και πλησιάζει το κεφάλι λέγεται ότι βρίσκεται ανώτερα ή κεφαλικά (superior or cephalic) και αντίστροφα όποιο μέλος
του σώματος απομακρύνεται από το κεφάλι και πλησιάζει το έδαφος λέγεται ότι
βρίσκεται κατώτερα ή ουραία (inferior
or
caudal)
Μέλη
ή όργανα του σώματος που βρίσκονται προς τα εμπρός λέγεται ότι είναι πρόσθια
(anterior) και αντίστροφα όσα
βρίσκονται προς τα οπίσω λέγεται ότι είναι οπίσθια (posterior).
Αν
τραβήξουμε μια νοητή γραμμή που ενώνει την μύτη το στέρνο και τον ομφαλό (μέση
γραμμή) τότε το ανθρώπινο σώμα χωρίζεται στη μέση σε δύο μέρη το δεξιό
και αριστερό μισό. Όποιο μέλος ή όργανο του σώματος απομακρύνεται από την μέση γραμμή
λέγεται ότι βρίσκεται πλάγια (lateral)
και αντίστροφα όσο πλησιάζει προς την μέση γραμμή λέγεται ότι βρίσκεται προς το
μέσον (medial).
Ειδικά
για τα άνω και κάτω άκρα χρησιμοποιούνται επιπρόσθετα και οι όροι εγγύς (proximal)
για τμήματα πλησιέστερα προς τον κορμό και άπω (distal)
για τμήματα απομακρυσμένα από τον κορμό.
Άλλοι
όροι που χρησιμοποιούνται στην περιγραφή θέσεως οργάνων είναι οι όροι επιφανειακός
(superficial) και εν τω βάθει (deep)
ανάλογα αν το όργανο βρίσκεται πιο κοντά στην επιφάνεια του σώματος ή σε
βαθύτερα στρώματα αντίστοιχα.
Τέλος
χρησιμοποιούνται και οι όροι κεντρικός (central)
και περιφερικός (peripheral) για να περιγράψουν την
σχετική απόσταση κάποιου οργάνου από το κέντρο του σώματος.
Προκειμένου
για τα δάκτυλα των χεριών (fingers) και των ποδιών (toes) για αποφυγή σύγχυσης
χρησιμοποιείται σύστημα αρίθμησης στο οποίο ο αντίχειρας και ο μεγάλος
δάκτυλος αναφέρονται ως πρώτο
δάκτυλο, και ο μικρός δάκτυλος ως πέμπτο δάκτυλο.
Ανατομικοί
όροι σχετικά με την κίνηση του ανθρωπίνου σώματος
Ειδικοί
όροι χρησιμοποιούνται για να περιγράψουν την θέση και την κίνηση του ανθρωπίνου
σώματος.
Όταν
ο άνθρωπος στέκεται λέμε ότι είναι σε όρθια θέση (erect position),
όταν είναι ξαπλωμένος ανάσκελα λέμε ότι βρίσκεται σε ύπτια θέση (supine),
όταν είναι ξαπλωμένος μπρούμυτα λέμε ότι βρίσκεται σε πρηνή θέση (prone),
όταν είναι ξαπλωμένος στο πλάι λέμε ότι βρίσκεται σε πλάγια κατακεκλιμένη
θέση (lateral recumbent) αριστερά ή δεξιά ανάλογα σε
ποια μεριά είναι γυρισμένο το σώμα.
Κίνηση
με κατεύθυνση που απομακρύνει από την μέση γραμμή ονομάζεται απαγωγή (abduction),
ενώ όταν πλησιάζει την μέση γραμμή λέγεται προσαγωγή (adduction).
Για
κίνηση κάποιου μέλους σε σχέση με το σημείο όπου αυτό σχηματίζει άρθρωση με
κάποιο άλλο μέλος χρησιμοποιείται ο όρος κάμψη (flexion)
όταν τα δύο μέλη πλησιάζουν μεταξύ τους και έκταση (extension)
όταν τα δύο μέλη απομακρύνονται μεταξύ τους.
Για
κινήσεις μελών περιστροφικού τύπου χρησιμοποιείται ο όρος έσω στροφή ή
πρηνισμός (medial rotation or pronation) όταν η πρόσθια επιφάνεια
του μέλους γυρνάει προς την μέση γραμμή και ο όρος πλάγια ή έξω στροφή ή
υπτιασμός (lateral rotation or supination) όταν η
πρόσθια επιφάνεια του μέλους γυρνάει απομακρυνόμενη από την μέση γραμμή.
