ΠΕΝΤΕ (5) ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΙΩΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΞΟΥΘΕΝΩΣΗΣ (BURNOUT) - ΣΥΣΤΗΜΙΚΕΣ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΩΤΙΚΕΣ ΔΙΟΡΘΩΤΙΚΕΣ ΠΑΡΕΜΒΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΣΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΕΥΕΞΙΑ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ.
Five Ways to Reduce Burnout - Systems and Organizational Fixes
Health Policy, Wellness
Πεμπτουσία (Spoon Feed)
"Οι εργαζόμενοι που αγωνίζονταν πιο σκληρά για να ανταποκριθούν στα εσωτερικά και εξωτερικά επαγγελματικά ιδεατά επίπεδα, δηλαδή αυτοί που εργάζονταν με συνέπεια και αφοσίωση, αύξαναν τον κίνδυνο να εμφανίσουν επαγγελματική εξουθένωση, η οποία τους καθιστούσε στη συνέχεια ανήμπορους να ανταποκριθούν σε αυτά τα επαγγελματικά ιδεώδη. Αυτή η διασύνδεση θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει μια μορφή "παθολογικού αλτρουισμού".
Οι πλέον ψυχικά υγιείς εργαζόμενοι μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για εμφάνιση εξουθένωσης. Αυτό φαίνεται να είναι αντιφατικό αρχικά (counter-intuitive). Όμως είναι διαπιστωμένο ότι μερικές φορές αυτοί που νοιάζονται περισσότερο και συνδέονται συναισθηματικά με αυτό που αντιμετωπίζουν, υποφέρουν επίσης πιο πολύ.
Υπάρχει η πεποίθηση στα άτομα αυτά ότι ο καθένας μπορεί να κάνει τόσα πολλά για τους άλλους, και οι άλλοι ή το σύστημα γενικά νοιώθει αυτό το ενδιαφέρον και δεν τους κάνει να απογοητεύονται αποδεικνύοντας ότι η πεποίθησή τους αυτή δεν είναι μια αυταπάτη.
Με άλλα λόγια, η εξουθένωση μπορεί να είναι σημάδι δύναμης και όχι αδυναμίας.
Μετά, η πολυπλοκότητα της δουλειάς συνεισφέρει επίσης. Δεν είναι πια μόνο εσύ κι ο ασθενής. Είναι εσύ κι η ασφαλιστική εταιρεία, ο περίπλοκος ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος, η ιατρική πληροφορική, η κυβέρνηση, οι δείκτες ποιότητας προσφερόμενης υπηρεσίας (quality metrics), οι δικηγόροι των εναγόντων (plaintiff's attorneys) και η λίστα όλο και αυξάνει.
Η αεροπορική βιομηχανία αντιλήφθηκε ότι, "ατομικοί, ομαδικοί, οργανωτικοί, ρυθμιστικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες συλλογικά και αλληλεπιδραστικά επηρεάζουν την απόδοση και την έκβαση".
Το πώς αντιμετωπίζεις σαν άτομο την εξουθένωση έχει σημασία, αλλά είναι εξίσου σημαντικό να αντιληφθούμε ότι τώρα πια είμαστε ένα κομμάτι ενός περίπλοκου συστήματος υγείας.
Όταν σαν μικρό παιδί πήγα στον οικογενειακό μας γιατρό, ήταν αυτός, η μητέρα μου, η νοσηλεύτρια, ένα χάρτινο συνταγολόγιο κι εγώ. Τα πράγματα σήμερα όμως έχουν αλλάξει. Έχει αυξηθεί η πολυπλοκότητα, η οποία αύξησε και την εξουθένωση.
Τι θα πρέπει να κάνουμε;
Προτείνεται η ομαδική εκπαίδευση: "στην επίγνωση της κατάστασης, τη λήψη αποφάσεων, την επικοινωνία και την επίλυση προβλημάτων."
Προγράμματα αντιμετώπισης του stress μετά από κρίσιμα συμβάντα (critical incidents) μπορούν επίσης να βοηθήσουν.
Τέλος, χρειάζεται να απλοποιήσουμε την πολυπλοκότητα (simplifying complexity), "σε ατομικό, ομαδικό και οργανωτικό επίπεδο." Το ιατρικό εργασιακό φορτίο (medical workload) χρειάζεται να αναδιαρθρωθεί ή να επανασχεδιαστεί σύμφωνα με τα ανθρώπινα νοητικά, συναισθηματικά και φυσικά όρια, με συνοδευτική υποστήριξη εκπαίδευσης και διαχείρισης σε οργανωτικό επίπεδο.
Σημειώνεται το σχόλιο στο πρωτότυπο της αναφοράς, "Ο πύργος ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας (Air Traffic Control Tower) στο Αεροδρόμιο του Μanchester είναι γαλήνιος, η θερμοκρασία του χώρου άνετη, ο φωτισμός ιδανικός, οι οθόνες ευκρινείς, δεν υπάρχει συνωστισμός, η θέα εκπληκτική, τα γραφεία και τα καθίσματα έχουν το κατάλληλο ύψος.
Όλοι όσοι μπαίνουν ενστικτωδώς χαμηλώνουν την ένταση της φωνής τους και περιμένουν να μιλήσουν όταν τους απευθυνθεί ο λόγος. Αυτός είναι ο εργασιακός χώρος των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, αλλά δεν είναι τρομακτικός και μειωτικός για αυτούς που τον επισκέπτονται."
Πώς θα μπορούσαμε να το εφαρμόσουμε κι εμείς στο δικό μας σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας, στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, τις Κλινικές, και τα Εξωτερικά Ιατρεία;
Υπάρχουν 5 προτάσεις.
Εργασιακός Χώρος - Εργασιακό Περιβάλλον
Τι θα μπορούσε να γίνει ώστε το φυσικό εργασιακό περιβάλλον να γίνει καλύτερο; Αυτό περιλαμβάνει τον φωτισμό, την θερμοκρασία, τον θόρυβο, τις διακοπές και τις αποσπάσεις της προσοχής, τα καθίσματα, την θέα, την διαθεσιμότητα σίτισης, παροχής νερού και καφέ, τις οσμές, την καθαριότητα, τις τουαλέτες, τους χώρους στάθμευσης κ.λ.π.
Για να αλλαχθούν αυτά, οι διοικητικά υπεύθυνοι πρέπει να έρθουν στον "πραγματικό κόσμο και χώρο" των εργαζομένων, να δουν και να ακούσουν, και να αντιληφθούν κάτω από ποιες συνθήκες οι εργαζόμενοι παλεύουν για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.
Κι ας θυμηθούν από αυτά που μας διδάσκει το χθες - ο σωστός αρχηγός γνωρίζει ότι αυτές οι δαπάνες έχουν μεγάλη απόδοση επένδυσης (Return of Investment - ROI).
Εργασιακές Συνθήκες
Τι θα μπορούσε να γίνει για να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας; Στον τομέα αυτό περιλαμβάνονται η ασφάλεια στον εργασιακό χώρο, τα ανθρώπινα προγράμματα στελέχωσης του τμήματος, η επάρκεια και η καταλληλότητα του εξοπλισμού, των πόρων, του λογισμικού (softwear), της διοικητικής υποστήριξης, της στελέχωσης σε προσωπικό (staffing levels), της συναδελφικής αλληλεπίδρασης μεταξύ των διάφορων κατηγοριών και βαθμίδων προσωπικού, του απαλλαγμένου από παρενοχλήσεις κάθε τύπου (σεξουαλικού ή φυλετικού) εργασιακού χώρου, του ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου (Electronic Health Record - EHR). Επίσης συμπεριλαμβάνεται και η επαρκής και κατάλληλη εκπαίδευση.
Ο διοικητικά υπεύθυνος πρέπει να αναρωτιέται: "Είναι οι εργαζόμενοι εφοδιασμένοι όχι μόνο με τις φυσικές δυνάμεις και τα κατάλληλα εργαλεία που χρειάζονται αλλά και με την γνώση που αποκτιέται με την εκπαίδευση για να κάνουν καλά την δουλειά τους;". "Πώς θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε στην επαγγελματική τους εξέλιξη (professional development);"
Οι διοικητές πρέπει να αφουγκράζονται και να εργάζονται επίπονα για να βελτιώσουν τις συνθήκες εργασίας των ιδρυμάτων που προΐστανται.
Μερικά πράγματα δεν μπορούν να τροποποιηθούν όμως πολλά μπορούν να αλλάξουν.
Αυτά τα πράγματα που μπορούμε να αλλάξουμε, πρέπει να αλλάξουν. Αυτό βέβαια έχει οικονομικό κόστος, αλλά αποζημιώνει επιμεριστικά διότι δημιουργεί ικανοποίηση του εργαζόμενου από την εργασία του (employee satisfaction) αλλά και ως επακόλουθο ικανοποίηση του ασθενή από τις παρεχόμενες υπηρεσίες (patient satisfaction), αλλά επίσης δίνει την δυνατότητα στις δομές υγείας να διατηρούν ευχαριστημένο το εργατικό τους δυναμικό ώστε να μην παρατηρούνται αποχωρήσεις (employee retention).
Εργασιακό Φορτίο
Τι θα μπορούσε να γίνει για να εξασφαλισθεί ότι ο φόρτος εργασίας είναι διαχειρίσιμος;
Στον τομέα αυτό περιλαμβάνονται η στελέχωση, η εξασφάλιση επαρκούς υποστήριξης, η βελτιστοποίηση της αποτελεσματικότητας (optimizing efficiency), ο ευέλικτος και έξυπνος σχεδιασμός στην κατάρτιση προγραμμάτων υπηρεσίας (intelligent scheduling), η δυνατότητα παροχής γευμάτων και διαλειμμάτων, η παροχή άδειας και ρεπό, και η σχεδιαστική πρόβλεψη για εξασφάλιση υποστηρικτικών ενισχύσεων και τροποποιητικής λειτουργίας σε έκτακτες καταστάσεις (backup and surge plans).
Συναισθηματική και Ψυχολογική Υποστήριξη (Emotional and Psychological Support)
Τι θα μπορούσε να γίνει για να βοηθηθούν οι εργαζόμενοι όσον αφορά το stress, το ψυχικό τραύμα, ή άλλα συναισθηματικά ή ψυχολογικά ζητήματα; Στον τομέα αυτό περιλαμβάνονται προγράμματα βοήθειας για τους εργαζόμενους, συμβουλευτική υπηρεσία, υπό το πρίσμα της λειτουργικής επαναφοράς και αποκατάστασης (restoration and rehabilitation).
Η δουλειά των επαγγελματιών υγείας προκαλεί άγχος και συναισθηματική φόρτιση. Αντιμετωπίζουμε κινδύνους, λεκτική και σωματική βία και καταχρηστική συμπεριφορά από την μεριά των ασθενών και των συγγενών τους, βιώνουμε δραματικά συμβάντα και λύπη και πολλά άλλα συναισθήματα τα οποία μας επηρεάζουν ψυχολογικά και συναισθηματικά.
Στην πραγματικότητα, οι εργαζόμενοι που υποφέρουν περισσότερο είναι αυτοί που νοιάζονται πραγματικά κι έχουν βαθύ αίσθημα ευθύνης. Για τον λόγο αυτό, να αποφεύγουμε να "προδικάζουμε" χαρακτηρίζοντας "αδύναμους" εργαζόμενους που εμφανίζουν επαγγελματική εξουθένωση και πρέπει να εξασφαλίζουμε όλοι οι εργαζόμενοι να έχουν την βοήθεια που χρειάζονται.
Απλοποιώντας τα πάντα (Simplify everything)
Τι θα μπορούσε να κάνει την δουλειά ευκολότερη και απλούστερη;
Εδώ συμπεριλαμβάνονται η βελτιστοποίηση του Ηλεκτρονικού Ιατρικού Φακέλου (Electronic Health Record - EHR), με λιγότερα clicks, με μείωση των βημάτων καταχώρησης, με στρατηγική τακτοποίηση του εργασιακού χώρου (τερματικά στα σημεία φροντίδας - Point of Care Terminals), βελτιωμένη υποστήριξη τεχνητής νοημοσύνης (streamlined Inteligent Technology - IT support), εξωτερική ανάθεση (outsourcing) περίπλοκων διαδικασιών (κωδικοποίηση, τιμολόγηση, είσπραξη, κλπ) έχοντας επαρκή βοήθεια για την αντιμετώπιση των απαιτήσεων των κανονισμών από τους διοικητικούς υπαλλήλους για έκδοση πιστοποιητικών, καταχώρηση εντολών εξετάσεων, εισαγωγών, εξιτηρίων, συνταγογραφία, επανεξέταση ασθενών κλπ.
Επίσης σημαίνει απλούστευση της ροής των διαδικασιών αντιμετώπισης των ασθενών στο ΤΕΠ και στα διάφορα τμήματα του νοσοκομείου και στις κλινικές.
Χρειάζονται μόνο λίγα λεπτά για να ακούσει κανείς από τους εργαζόμενους πού αντιμετωπίζουν προβλήματα ("εκεί που πονάει" το σύστημα) κατά την διάρκεια της εργασίας τους. Πολλά προβλήματα που είναι αδύνατο να λυθούν από τους απλούς υπαλλήλους, μπορούν να λυθούν γρήγορα και εύκολα από τους διοικητές.
Βέβαια μερικά προβλήματα δεν έχουν γρήγορες, εύκολες ή ανέξοδες λύσεις.
Όμως σωστή επένδυση απλοποιημένα σημαίνει επιδίωξη της αποτελεσματικότητας, η οποία αυξάνει την παραγωγικότητα, και η οποία έχει σαν αποτέλεσμα μια καλή απόδοση επένδυσης.
Δημιουργώντας ένα εξαιρετικό εργασιακό περιβάλλον, ιδανικές συνθήκες εργασίας, ένα λογικό εργασιακό φορτίο, επιβοηθητική υποστήριξη στους εργαζόμενους και κάνοντας όλα όσα μπορούμε για να κάνουμε την ζωή των εργαζόμενων πιο απλή είναι εγχείρημα που κοστίζει οικονομικά.
Αλλά είναι πιο ακριβό το κόστος όταν οι εργαζόμενοι συνεχώς απογοητεύονται, διότι τότε χάνουν την ενεργητικότητά τους με αποτέλεσμα να μειώνεται αντανακλαστικά το εργασιακό φορτίο στο οποίο μπορούν να αντεπεξέλθουν, πέφτει η παραγωγικότητα, και η καταθλιπτική δυσφορία που βιώνουν από τις εργασιακές τους συνθήκες επηρεάζει αρνητικά και την εμπειρία των ασθενών από την ποιότητα της φροντίδας που τους παρέχεται.
Αυτές οι πέντε πτυχές του προβληματικού συστήματος που αναφέρθηκαν ανωτέρω θα μας βοηθήσουν να ξοδέψουμε τα απαιτούμενα κεφάλαια με σύνεση για να μειώσουμε την επαγγελματική εξουθένωση και να κάνουμε τον χώρο εργασίας της υγειονομικής περίθαλψης έναν από τους καλύτερους για τους εργαζόμενους και, το σημαντικότερο, για τους ίδιους τους ασθενείς.
Sources
Brief history of burnout. BMJ. 2018 Dec 27;363:k5268. doi: 10.1136/bmj.k5268. Open in Read by QxMD
Systems thinking deals with complexity and could reduce the risk of burnout. BMJ. 2019 May 23;365:l2103. doi: 10.1136/bmj.l2103. Open in Read by QxMD
Five Ways to Reduce Burnout - Systems and Organizational Fixes
Health Policy, Wellness
Written by Clay Smith
Πεμπτουσία (Spoon Feed)
Η Επαγγελματική Εξουθένωση είναι περίπλοκη - με εξατομικευμένα και συστημικά αίτια και λύσεις. Αναφέρονται 5 τρόποι σε συστημικό και οργανωτικό επίπεδο για την μείωσή της.
Γιατί αυτό έχει σημασία;
Η εξουθένωση δεν έχει μόνο συναισθηματικό τίμημα για τα άτομα που την υφίστανται, επηρεάζει αρνητικά τη φροντίδα των ασθενών και την εμπειρία τους με το σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας. Είναι επίσης γνωστό ότι έχει κι ένα τεράστιο οικονομικό τίμημα. Στο παρελθόν η προσοχή εστιαζόταν σε τρόπους βελτίωσης σε ατομικό επίπεδο. Τι μπορούμε να κάνουμε όμως για το πρόβλημα αυτό σε συστημικό και οργανωτικό επίπεδο;
Τι κοινό έχουν ένας ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας με ένα γιατρό του ΤΕΠ;
Πολλά.....
Το 1960 και το 1970, "οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας ανέφεραν σειρά προβλημάτων που δυσκόλευαν την δουλειά τους, όπως φτωχές και ελλιπείς συνθήκες εκπαίδευσης (poor training environments), ανεπαρκή εξοπλισμό (Inadequate equipment), μονοτονία λόγω αυτοματισμού ενεργειών (monotony due to automation), και προκλήσεις που αναφύονταν από την διάδραση μεταξύ ανθρώπων και μηχανημάτων (human-machine interfaces).
Επιπρόσθετα, μια τεράστια αύξηση στην εναέρια κυκλοφορία λόγω της εξάπλωσης της αεροπλοΐας, σε συνδυασμό με την μικρή αύξηση στην στελέχωση με ελεγκτές των υπηρεσιών ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας, ώθησε τις συνθήκες εργασίας των ελεγκτών πέρα από τα όρια ασφαλούς λειτουργίας.
Μήπως αυτά σας φαίνονται οικεία; Μαντέψτε τι έγινε. Ναι, έπεσαν αεροπλάνα κι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Αυτό οδήγησε σε έρευνες και αλλαγές. Αυτός ο σχολιασμός μας υπενθυμίζει κάποια από τα ξεχασμένα συμπεράσματα που αναδείχθηκαν από τις αλλεπάλληλες τραγωδίες και τις λόγω αυτών συντελεσθείσες μεταρρυθμίσεις.
Κατ' αρχήν, βρέθηκε ότι "οι εργαζόμενοι που τελικά εμφάνισαν εξουθένωση (burnout) είχαν καλύτερη ψυχική υγεία πριν από την μελέτη". Ναι, σωστά το διαβάζετε. Αλλά γιατί; Τι κοινό έχουν ένας ελεγκτής εναέριας κυκλοφορίας με ένα γιατρό του ΤΕΠ;
Πολλά.....
Το 1960 και το 1970, "οι ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας ανέφεραν σειρά προβλημάτων που δυσκόλευαν την δουλειά τους, όπως φτωχές και ελλιπείς συνθήκες εκπαίδευσης (poor training environments), ανεπαρκή εξοπλισμό (Inadequate equipment), μονοτονία λόγω αυτοματισμού ενεργειών (monotony due to automation), και προκλήσεις που αναφύονταν από την διάδραση μεταξύ ανθρώπων και μηχανημάτων (human-machine interfaces).
Επιπρόσθετα, μια τεράστια αύξηση στην εναέρια κυκλοφορία λόγω της εξάπλωσης της αεροπλοΐας, σε συνδυασμό με την μικρή αύξηση στην στελέχωση με ελεγκτές των υπηρεσιών ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας, ώθησε τις συνθήκες εργασίας των ελεγκτών πέρα από τα όρια ασφαλούς λειτουργίας.
Μήπως αυτά σας φαίνονται οικεία; Μαντέψτε τι έγινε. Ναι, έπεσαν αεροπλάνα κι άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Αυτό οδήγησε σε έρευνες και αλλαγές. Αυτός ο σχολιασμός μας υπενθυμίζει κάποια από τα ξεχασμένα συμπεράσματα που αναδείχθηκαν από τις αλλεπάλληλες τραγωδίες και τις λόγω αυτών συντελεσθείσες μεταρρυθμίσεις.
"Οι εργαζόμενοι που αγωνίζονταν πιο σκληρά για να ανταποκριθούν στα εσωτερικά και εξωτερικά επαγγελματικά ιδεατά επίπεδα, δηλαδή αυτοί που εργάζονταν με συνέπεια και αφοσίωση, αύξαναν τον κίνδυνο να εμφανίσουν επαγγελματική εξουθένωση, η οποία τους καθιστούσε στη συνέχεια ανήμπορους να ανταποκριθούν σε αυτά τα επαγγελματικά ιδεώδη. Αυτή η διασύνδεση θα μπορούσε να αντιπροσωπεύει μια μορφή "παθολογικού αλτρουισμού".
Οι πλέον ψυχικά υγιείς εργαζόμενοι μπορεί να διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο για εμφάνιση εξουθένωσης. Αυτό φαίνεται να είναι αντιφατικό αρχικά (counter-intuitive). Όμως είναι διαπιστωμένο ότι μερικές φορές αυτοί που νοιάζονται περισσότερο και συνδέονται συναισθηματικά με αυτό που αντιμετωπίζουν, υποφέρουν επίσης πιο πολύ.
Υπάρχει η πεποίθηση στα άτομα αυτά ότι ο καθένας μπορεί να κάνει τόσα πολλά για τους άλλους, και οι άλλοι ή το σύστημα γενικά νοιώθει αυτό το ενδιαφέρον και δεν τους κάνει να απογοητεύονται αποδεικνύοντας ότι η πεποίθησή τους αυτή δεν είναι μια αυταπάτη.
Με άλλα λόγια, η εξουθένωση μπορεί να είναι σημάδι δύναμης και όχι αδυναμίας.
Μετά, η πολυπλοκότητα της δουλειάς συνεισφέρει επίσης. Δεν είναι πια μόνο εσύ κι ο ασθενής. Είναι εσύ κι η ασφαλιστική εταιρεία, ο περίπλοκος ηλεκτρονικός ιατρικός φάκελος, η ιατρική πληροφορική, η κυβέρνηση, οι δείκτες ποιότητας προσφερόμενης υπηρεσίας (quality metrics), οι δικηγόροι των εναγόντων (plaintiff's attorneys) και η λίστα όλο και αυξάνει.
Η αεροπορική βιομηχανία αντιλήφθηκε ότι, "ατομικοί, ομαδικοί, οργανωτικοί, ρυθμιστικοί και περιβαλλοντικοί παράγοντες συλλογικά και αλληλεπιδραστικά επηρεάζουν την απόδοση και την έκβαση".
Το πώς αντιμετωπίζεις σαν άτομο την εξουθένωση έχει σημασία, αλλά είναι εξίσου σημαντικό να αντιληφθούμε ότι τώρα πια είμαστε ένα κομμάτι ενός περίπλοκου συστήματος υγείας.
Όταν σαν μικρό παιδί πήγα στον οικογενειακό μας γιατρό, ήταν αυτός, η μητέρα μου, η νοσηλεύτρια, ένα χάρτινο συνταγολόγιο κι εγώ. Τα πράγματα σήμερα όμως έχουν αλλάξει. Έχει αυξηθεί η πολυπλοκότητα, η οποία αύξησε και την εξουθένωση.
Τι θα πρέπει να κάνουμε;
Προτείνεται η ομαδική εκπαίδευση: "στην επίγνωση της κατάστασης, τη λήψη αποφάσεων, την επικοινωνία και την επίλυση προβλημάτων."
Προγράμματα αντιμετώπισης του stress μετά από κρίσιμα συμβάντα (critical incidents) μπορούν επίσης να βοηθήσουν.
Τέλος, χρειάζεται να απλοποιήσουμε την πολυπλοκότητα (simplifying complexity), "σε ατομικό, ομαδικό και οργανωτικό επίπεδο." Το ιατρικό εργασιακό φορτίο (medical workload) χρειάζεται να αναδιαρθρωθεί ή να επανασχεδιαστεί σύμφωνα με τα ανθρώπινα νοητικά, συναισθηματικά και φυσικά όρια, με συνοδευτική υποστήριξη εκπαίδευσης και διαχείρισης σε οργανωτικό επίπεδο.
Σημειώνεται το σχόλιο στο πρωτότυπο της αναφοράς, "Ο πύργος ελέγχου εναέριας κυκλοφορίας (Air Traffic Control Tower) στο Αεροδρόμιο του Μanchester είναι γαλήνιος, η θερμοκρασία του χώρου άνετη, ο φωτισμός ιδανικός, οι οθόνες ευκρινείς, δεν υπάρχει συνωστισμός, η θέα εκπληκτική, τα γραφεία και τα καθίσματα έχουν το κατάλληλο ύψος.
Όλοι όσοι μπαίνουν ενστικτωδώς χαμηλώνουν την ένταση της φωνής τους και περιμένουν να μιλήσουν όταν τους απευθυνθεί ο λόγος. Αυτός είναι ο εργασιακός χώρος των ελεγκτών εναέριας κυκλοφορίας, αλλά δεν είναι τρομακτικός και μειωτικός για αυτούς που τον επισκέπτονται."
Πώς θα μπορούσαμε να το εφαρμόσουμε κι εμείς στο δικό μας σύστημα παροχής υπηρεσιών υγείας, στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών, τις Κλινικές, και τα Εξωτερικά Ιατρεία;
Υπάρχουν 5 προτάσεις.
Εργασιακός Χώρος - Εργασιακό Περιβάλλον
Τι θα μπορούσε να γίνει ώστε το φυσικό εργασιακό περιβάλλον να γίνει καλύτερο; Αυτό περιλαμβάνει τον φωτισμό, την θερμοκρασία, τον θόρυβο, τις διακοπές και τις αποσπάσεις της προσοχής, τα καθίσματα, την θέα, την διαθεσιμότητα σίτισης, παροχής νερού και καφέ, τις οσμές, την καθαριότητα, τις τουαλέτες, τους χώρους στάθμευσης κ.λ.π.
Για να αλλαχθούν αυτά, οι διοικητικά υπεύθυνοι πρέπει να έρθουν στον "πραγματικό κόσμο και χώρο" των εργαζομένων, να δουν και να ακούσουν, και να αντιληφθούν κάτω από ποιες συνθήκες οι εργαζόμενοι παλεύουν για να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους.
Κι ας θυμηθούν από αυτά που μας διδάσκει το χθες - ο σωστός αρχηγός γνωρίζει ότι αυτές οι δαπάνες έχουν μεγάλη απόδοση επένδυσης (Return of Investment - ROI).
Εργασιακές Συνθήκες
Τι θα μπορούσε να γίνει για να βελτιωθούν οι συνθήκες εργασίας; Στον τομέα αυτό περιλαμβάνονται η ασφάλεια στον εργασιακό χώρο, τα ανθρώπινα προγράμματα στελέχωσης του τμήματος, η επάρκεια και η καταλληλότητα του εξοπλισμού, των πόρων, του λογισμικού (softwear), της διοικητικής υποστήριξης, της στελέχωσης σε προσωπικό (staffing levels), της συναδελφικής αλληλεπίδρασης μεταξύ των διάφορων κατηγοριών και βαθμίδων προσωπικού, του απαλλαγμένου από παρενοχλήσεις κάθε τύπου (σεξουαλικού ή φυλετικού) εργασιακού χώρου, του ηλεκτρονικού ιατρικού φακέλου (Electronic Health Record - EHR). Επίσης συμπεριλαμβάνεται και η επαρκής και κατάλληλη εκπαίδευση.
Ο διοικητικά υπεύθυνος πρέπει να αναρωτιέται: "Είναι οι εργαζόμενοι εφοδιασμένοι όχι μόνο με τις φυσικές δυνάμεις και τα κατάλληλα εργαλεία που χρειάζονται αλλά και με την γνώση που αποκτιέται με την εκπαίδευση για να κάνουν καλά την δουλειά τους;". "Πώς θα μπορούσαμε να βοηθήσουμε στην επαγγελματική τους εξέλιξη (professional development);"
Οι διοικητές πρέπει να αφουγκράζονται και να εργάζονται επίπονα για να βελτιώσουν τις συνθήκες εργασίας των ιδρυμάτων που προΐστανται.
Μερικά πράγματα δεν μπορούν να τροποποιηθούν όμως πολλά μπορούν να αλλάξουν.
Αυτά τα πράγματα που μπορούμε να αλλάξουμε, πρέπει να αλλάξουν. Αυτό βέβαια έχει οικονομικό κόστος, αλλά αποζημιώνει επιμεριστικά διότι δημιουργεί ικανοποίηση του εργαζόμενου από την εργασία του (employee satisfaction) αλλά και ως επακόλουθο ικανοποίηση του ασθενή από τις παρεχόμενες υπηρεσίες (patient satisfaction), αλλά επίσης δίνει την δυνατότητα στις δομές υγείας να διατηρούν ευχαριστημένο το εργατικό τους δυναμικό ώστε να μην παρατηρούνται αποχωρήσεις (employee retention).
Εργασιακό Φορτίο
Τι θα μπορούσε να γίνει για να εξασφαλισθεί ότι ο φόρτος εργασίας είναι διαχειρίσιμος;
Στον τομέα αυτό περιλαμβάνονται η στελέχωση, η εξασφάλιση επαρκούς υποστήριξης, η βελτιστοποίηση της αποτελεσματικότητας (optimizing efficiency), ο ευέλικτος και έξυπνος σχεδιασμός στην κατάρτιση προγραμμάτων υπηρεσίας (intelligent scheduling), η δυνατότητα παροχής γευμάτων και διαλειμμάτων, η παροχή άδειας και ρεπό, και η σχεδιαστική πρόβλεψη για εξασφάλιση υποστηρικτικών ενισχύσεων και τροποποιητικής λειτουργίας σε έκτακτες καταστάσεις (backup and surge plans).
Συναισθηματική και Ψυχολογική Υποστήριξη (Emotional and Psychological Support)
Τι θα μπορούσε να γίνει για να βοηθηθούν οι εργαζόμενοι όσον αφορά το stress, το ψυχικό τραύμα, ή άλλα συναισθηματικά ή ψυχολογικά ζητήματα; Στον τομέα αυτό περιλαμβάνονται προγράμματα βοήθειας για τους εργαζόμενους, συμβουλευτική υπηρεσία, υπό το πρίσμα της λειτουργικής επαναφοράς και αποκατάστασης (restoration and rehabilitation).
Η δουλειά των επαγγελματιών υγείας προκαλεί άγχος και συναισθηματική φόρτιση. Αντιμετωπίζουμε κινδύνους, λεκτική και σωματική βία και καταχρηστική συμπεριφορά από την μεριά των ασθενών και των συγγενών τους, βιώνουμε δραματικά συμβάντα και λύπη και πολλά άλλα συναισθήματα τα οποία μας επηρεάζουν ψυχολογικά και συναισθηματικά.
Στην πραγματικότητα, οι εργαζόμενοι που υποφέρουν περισσότερο είναι αυτοί που νοιάζονται πραγματικά κι έχουν βαθύ αίσθημα ευθύνης. Για τον λόγο αυτό, να αποφεύγουμε να "προδικάζουμε" χαρακτηρίζοντας "αδύναμους" εργαζόμενους που εμφανίζουν επαγγελματική εξουθένωση και πρέπει να εξασφαλίζουμε όλοι οι εργαζόμενοι να έχουν την βοήθεια που χρειάζονται.
Απλοποιώντας τα πάντα (Simplify everything)
Τι θα μπορούσε να κάνει την δουλειά ευκολότερη και απλούστερη;
Εδώ συμπεριλαμβάνονται η βελτιστοποίηση του Ηλεκτρονικού Ιατρικού Φακέλου (Electronic Health Record - EHR), με λιγότερα clicks, με μείωση των βημάτων καταχώρησης, με στρατηγική τακτοποίηση του εργασιακού χώρου (τερματικά στα σημεία φροντίδας - Point of Care Terminals), βελτιωμένη υποστήριξη τεχνητής νοημοσύνης (streamlined Inteligent Technology - IT support), εξωτερική ανάθεση (outsourcing) περίπλοκων διαδικασιών (κωδικοποίηση, τιμολόγηση, είσπραξη, κλπ) έχοντας επαρκή βοήθεια για την αντιμετώπιση των απαιτήσεων των κανονισμών από τους διοικητικούς υπαλλήλους για έκδοση πιστοποιητικών, καταχώρηση εντολών εξετάσεων, εισαγωγών, εξιτηρίων, συνταγογραφία, επανεξέταση ασθενών κλπ.
Επίσης σημαίνει απλούστευση της ροής των διαδικασιών αντιμετώπισης των ασθενών στο ΤΕΠ και στα διάφορα τμήματα του νοσοκομείου και στις κλινικές.
Χρειάζονται μόνο λίγα λεπτά για να ακούσει κανείς από τους εργαζόμενους πού αντιμετωπίζουν προβλήματα ("εκεί που πονάει" το σύστημα) κατά την διάρκεια της εργασίας τους. Πολλά προβλήματα που είναι αδύνατο να λυθούν από τους απλούς υπαλλήλους, μπορούν να λυθούν γρήγορα και εύκολα από τους διοικητές.
Βέβαια μερικά προβλήματα δεν έχουν γρήγορες, εύκολες ή ανέξοδες λύσεις.
Όμως σωστή επένδυση απλοποιημένα σημαίνει επιδίωξη της αποτελεσματικότητας, η οποία αυξάνει την παραγωγικότητα, και η οποία έχει σαν αποτέλεσμα μια καλή απόδοση επένδυσης.
Δημιουργώντας ένα εξαιρετικό εργασιακό περιβάλλον, ιδανικές συνθήκες εργασίας, ένα λογικό εργασιακό φορτίο, επιβοηθητική υποστήριξη στους εργαζόμενους και κάνοντας όλα όσα μπορούμε για να κάνουμε την ζωή των εργαζόμενων πιο απλή είναι εγχείρημα που κοστίζει οικονομικά.
Αλλά είναι πιο ακριβό το κόστος όταν οι εργαζόμενοι συνεχώς απογοητεύονται, διότι τότε χάνουν την ενεργητικότητά τους με αποτέλεσμα να μειώνεται αντανακλαστικά το εργασιακό φορτίο στο οποίο μπορούν να αντεπεξέλθουν, πέφτει η παραγωγικότητα, και η καταθλιπτική δυσφορία που βιώνουν από τις εργασιακές τους συνθήκες επηρεάζει αρνητικά και την εμπειρία των ασθενών από την ποιότητα της φροντίδας που τους παρέχεται.
Αυτές οι πέντε πτυχές του προβληματικού συστήματος που αναφέρθηκαν ανωτέρω θα μας βοηθήσουν να ξοδέψουμε τα απαιτούμενα κεφάλαια με σύνεση για να μειώσουμε την επαγγελματική εξουθένωση και να κάνουμε τον χώρο εργασίας της υγειονομικής περίθαλψης έναν από τους καλύτερους για τους εργαζόμενους και, το σημαντικότερο, για τους ίδιους τους ασθενείς.
Sources
Brief history of burnout. BMJ. 2018 Dec 27;363:k5268. doi: 10.1136/bmj.k5268. Open in Read by QxMD
Systems thinking deals with complexity and could reduce the risk of burnout. BMJ. 2019 May 23;365:l2103. doi: 10.1136/bmj.l2103. Open in Read by QxMD
